Annelik planlarınızı belli bir süre ertelemek istediğinizde yumurta dondurma işlemleri size çözüm yaratabilir. Bu yazımızda yumurta dondurmanın ne olduğu, nasıl yapıldığını vb. detayları ile öğrenebilirsiniz.

Yumurta Dondurma Nedir?

Yumurta dondurma işlemi, en genel tanımıyla kadın yumurtalarının gelecekte kullanılabilmesi ve böylelikle kadının ileride de doğurganlığının korunması amacıyla dondurularak saklanması işlemidir. Oosit freezing ya da oosit kriyopreservasyonu adlarıyla da bilinen yumurta dondurma işleminin öne çıkan özelliklerinden ilki, yumurta hücresinin işlemin yapıldığı dönem itibariyle sahip olduğu biyolojik yapısının korunmasını sağlamasıdır. Bir diğeri ise aşağıda belirtilen özellik ve düşüncedeki kadınların anne olabilme yeteneğini koruma altına almasıdır.

ASRM (American Society for Reproductive Medicine – Amerikan Üreme Tıbbı Birliği) tarafından rutin olarak uygulanabilecek bir yöntem olarak bildirilmiş olan yumurta (oosit) dondurma işlemi, mevcut durumda gebe kalması mümkün olmayan ya da risk teşkil eden veya ileri bir dönemde anne olmak isteyen kadınların başvurabildiği bir yöntemdir.

Yumurta Dondurma İşlemi Kimlere Uygulanabilir?

Önce kanser hastalarının kullanmasına izin verilen yöntem, daha sonra yumurta rezervi düşük kadınlar için de kullanılır olmuştur. Yasal olarak bu işlemin yapılabilmesi için kadının yumurta rezervinin yaşına göre azaldığı tetkikler ile tespit edilip resmi rapor düzenlenmesi gereklidir. Kadın da gelişen herhangi bir kanserde de kemoterapi ve radyoterapi öncesi yumurta dondurma işlemi için rapor düzenlenebilmektedir. Yumurta dondurma işleminin yürütülebilmesi için hastanın bir üniversite hastanesinden veyahut Tüp Bebek Merkezi bulunan bir devlet hastanesinden rapor alması gerekmektedir. Ancak, isteğe bağlı veya sosyal nedenler ile bu işlem yapılamamaktadır.

Yumurta Dondurma İşlemi Adayı Kimlerdir?

• Ergenliğe ulaşmış,
• Kariyer planları ya da yaşam şartları gereğince 38 yaşına kadar gebe kalmayı düşünmeyen,
• Radyoterapi/kemoterapi gören ya da yakın tarihte görecek olan,
• Yumurtalık rezervi düşük olan,
• Üreme organlarına cerrahi müdahalede bulunulmuş ya da bulunulacak olan,
• Ailesinde erken menopoza girme hikâyesi bulunan

Yumurta Dondurma İşlemi Nasıl Yapılır?

Süreç, yumurtasını dondurmak isteyen kişiye yapılan tetkiklerle başlar. Bu kapsamda öncelikle pelvik ultrason muayenesi yapılır, hastadan kan alınarak tahlile gönderilir. Altta tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlık yoksa ve tüm koşullar uygunsa hastaya âdetinin 2’nci ya da 3’üncü gününde hormon ilaçları (gonadotropin) verilmeye başlanır.

Yumurta dondurma işleminde miktarca fazla sayıda yumurta toplanması esas olduğundan bu amaca yönelik hormon ilaçları kullanılmaktadır. Bu amaçla, ilk aşamada iğneler ile mevcut yumurta taslaklarının büyütülmesi gerekir. Toplam 7-10 gün süren bir iğne ve ultrason muayeneleri sürecin başlangıcıdır. Bu ilaçların verilmesindeki amaç, daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi çok sayıda olgun yumurta gelişmesini sağlamaktır. Olgunlaşan yumurtaların çatlamasını engellemek için hastaya antagonist ilaç ilave edilir. Yaklaşık 7-10 gün boyunca devam eden bu süreçte hasta yakından takip edilir.

Daha sonra gerekli sayı ve boyuta ulaşan yumurtaların son olgunluğu için çatlatma iğnesi yapılır (folikül 18-20 mm ulaştığında) ve yumurtalar 34-36 saat sonra toplanır. Yumurta toplama işlemi, hasta sedasyon altındayken, tek tek, kateter kullanılarak yapılır.

Yumurtalar Nasıl Dondurulur?

Toplama işleminin ardından embriyologlar tarafından seçilen sağlıklı ve olgun yumurtalar aynı gün içerisinde kriyoprotektanlarda bekletildikten sonra dondurulur. Dondurma işlemi kapsamında vitrifikasyon, yani hızlı dondurma yöntemi kullanılır. Bu yöntemle, -196 derecedeki sıvı nitrojen tanklarında, yumurtaların toplandıkları günkü biyolojik özelliklerini koruyarak uzun yıllar saklanması mümkündür. Bununla birlikte dondurulmuş yumurtanın 5 yıldan uzun süreli saklanmasını T.C. Sağlık Bakanlığı izne tabi tutmaktadır.

Yumurta Dondurma da Önemli Faktörler Nelerdir?

Özellikle belirtmek gerekir ki işlemin mümkün olan en erken zamanda yapılması büyük önem taşır zira başarı oranı yumurta sayısına olduğu gibi yumurtanın toplandığı yaşa da bağlı olarak değişir. Bu kapsamda yumurtalık rezervinin 32 yaşına gelindiğinde azaldığı, bu düşüşün kaliteyle birlikte 38 yaşına gelindiğinde daha da hızlandığının bilinmesi gerekir.

Dondurulan yumurta, işlemin yapıldığı dönemdeki biyolojik özelliklere sahip olduğundan genetik anomali riskiyle de düşükle de karşılaşmamak için 20 ila 30 yaşları arası, yumurta dondurmak için en uygun dönem kabul edilir. Bu yaşlarda yumurtaların sayısı da kalitesi de en yüksek seviyededir. Yumurta dondurma işlemi için zorunluluk varsa mümkün olan en erken dönemde bu işlemi yaptırmak gereklidir.

İkinci önemli faktör ise dondurulan yumurtaların sayısıdır. Yumurtalar çözülüp kullanılmak istendiğinde canlı doğuma ulaşabilmek için fazla sayıda yumurtaya sahip olmak önemlidir. Yaş grubuna göre bu daha da önem kazanmaktadır.

Dondurulan Yumurtaların Çözülmesi

Dondurulmuş yumurtalar kadın anne olmak istediği ya da anne olmasına engel teşkil eden durum ortadan kalktığında çözdürülür, baba adayının spermiyle laboratuvar ortamında birleştirilir. Oluşturulan embriyo, kadının rahmine transfer edilir. Yani tüp bebek işlemleri uygulanır.

Dondurulmuş bir yumurtanın çözdürülüp laboratuvar ortamında embriyo hâline getirilmesi ve rahime transfer edilmesiyle gerçekleşmiş bir gebelikte, genellikle bebekte doğumsal ya da genetik hastalıklara rastlanmamaktadır. Bir diğer deyişle, sağlıksız doğum riski -ekstra durumlar hesaba katılmadığında- normal doğumdaki riskten farksızdır.

Yumurta Dondurma İşleminin Riskleri Nelerdir?

Son olarak belirtmek gerekir ki işlemin riskleri, kullanılan ilaçların muhtemel yan etkileri, yumurta toplama işlemine ve işlem esnasında verilen anesteziye bağlı doğacak sorunlardır. Yumurta gelişimi için vücuda enjekte edilen ilaçlar, nadir görülmekle birlikte; OHSS, uygulama yerinde döküntü ve kızarıklık, halsizlik, ödem, bulantı ve kusma, baş dönmesi, ishal vb şikâyetlere sebebiyet verebilir.

Bakirelerde Yumurta Dondurma

Belirttiğimiz gibi ergenliğe ulaşmış her kadın, yumurta dondurma işlemi yaptırmak için uygun yaşta sayılır. Evli çiftlere genellikle Tüp Bebek tedavisi uygulanırken ileride anne olmak isteyen bekâr bir kadın yumurta dondurma işlemine başvurmaktadır.

Genellikle yumurta dondurma işlemi kapsamında yapılacak muayene için rahime ve toplanacak yumurtalara vajinal yoldan ulaşmak tercih edilir çünkü bu yol çok daha kolaydır ve sorun yaratmaz. Bakire bir kadın, yumurta dondurma işlemi için kızlık zarının bozulmasına yol açması muhtemel bu işlemleri reddedebilir. Bu tür durumlarda işlem karından yapılacak ultrason (abdominal ultrason) ve yumurta toplama yöntemleriyle yürütülebilmektedir ancak başvurulan bu mecburi yöntemin daha zor ve sorun yaratma potansiyelinin yüksek olduğu bilinmelidir.

Bekaret zarının esnek olması durumunda vajinal yol tercih edilerek yapılan yumurta dondurma işlemi bekaret zarına zarar vermeyebilir. Bununla birlikte hasta, işlem öncesi tüm riskler açısından bilgilendirilmelidir.

Yumurta Dondurma Fiyatları

Yumurta dondurma işleminin dondurulmuş Tüp Bebek tedavisinden farkı, dondurulanın embriyo değil, yumurtalar olmasıdır. Dolayısıyla yumurta dondurma fiyatları, tüp bebek tedavisi fiyatları ile aynıdır, denebilir.

Fiyatlar içinde bulunulan döneme göre değişkenlik gösterir zira yumurta dondurma işlemi kapsamında kullanılmakta olan ilaçlar dolara endekslidir. Ayrıca her hastanın ihtiyaç duyduğu ilaç kullanım dozu birbirinden farklı olduğundan (Örneğin yumurta rezervi azalan bir kadınla PCOS hastası bir kadının kullanması gereken ilaç miktarı aynı değildir.) hastaya göre işlem fiyatlarının değiştiği söylenebilir.

Yumurta dondurma işleminden hariç hastalar, dondurulmuş yumurtaların güvenilir laboratuvarlarda saklanması için de belirli bir ücret ödemek durumundadırlar ancak bu ücretin işlem maliyetiyle kıyaslanamayacak kadar düşük olduğunu belirtebiliriz.

Bebek sahibi olmayı şu an için düşünmüyorsanız yumurta dondurma işleminden yararlanabilirsiniz. İşlemin yapılması için Ankara kliniğim ile irtibata geçebilir, yapılacak işlemler hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.