Çoğu kadının kliniklere başvurma nedeni ve en büyük korkularından olan vajinit, en temelde vajina mukozasının bazı değişikliklere uğramasından kaynaklanan iltihaplanmalardır. Bu sebeple halk arasında genital iltihap olarak da bilinir.  Kendisini vajinal akıntıdaki değişimler ve ağrı gibi semptomlar ile gösterir. Neredeyse her kadın için, hayatında bir defa vajinal enfeksiyon öyküsü söz konusudur. Diğer taraftan sağlıklı bir cinsel hayat ve özgüven konusunda kişiyi yetersiz hissettirebilir.

Vajinal Enfeksiyon Nedir?

Vajinit çoğunlukla vajina florasındaki bozulmalar ile ilgilidir. Bu nedenle vajinal enfeksiyonların anlaşılması için vajina yapısı hakkında daha detaylı bilgiler gerekir. Vajina, halihazırda bakteri ve mikroorganizmalara ev sahipliği yapar. Tüm bu mikroorganizmalar, vajina florasını oluşturur. Özellikle laktobasiller, vajina içinde bir çeşit asidik ortam oluşturarak bakteri ve diğer mikroorganizmaları oluşumuna engel olur.Bu Sayede, vajina kendi hijyenini sağlamış olur. Ancak, aşırı hijyen uygulamaları, diyabet, yeni bir cinsel partner gibi durumlar vajina florasının bozulmasına yol açarak vajinal enfeksiyonlara sebep olabilir.

Vajinal enfeksiyon (vajinit), en temelde vajinanın iç kısmını tamamıyla kaplayan mukoza dokusunun iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma bakteri, mantar ya da diğer mikroorganizmalar nedeniyle gerçekleşebilir. Diğer yandan kullanılan hijyen ürünleri, giysiler gibi faktörler de vajinite sebep olabilir. Her yaş grubunda görülebileceği gibi, özellikle ergenlik dönemi ile 40 yaş arası kadınlarda görülme sıklığı fazladır. Çoğunlukla vajinal akıntıdaki değişimler ile fark edilir. Normalde şeffaf ve kendine özgü bir kokusu olan akıntı, vajinit ile birlikte daha yoğun ve kokulu olabilir.

Vajinal akıntı aslında oldukça normal, doğal bir durumdur. Sağlıklı her kadında vajinal hijyenin sağlanması ve vajinanın günlük aktiviteler veya cinsellik gibi durumlarda kolay zarar görmemesi için vajinal akıntı olması elzemdir. Vajinal akıntı, mikroorganizmaların yerleşmesini engelleyen fizyolojik, yani doğal bir durumdur. Ancak vajinit ile birlikte, patolojik bir hal alabilir. Rengi, kokusu ve miktarı dar bir skalada, yenilen yiyecekler, antibiyotik kullanımı ya da âdet öncesi sonrası dönemlerde değişiklik gösterebilir. Örneğin âdet öncesi dönemdeki akıntılar, beyaz, âdet sırasında olan akıntılar daha renksiz ve şeffaf; âdetten sonraki dönemde gelen akıntılar ise daha sarı renkli olabilir. Gebelik, diyabet, hormonal değişiklikler, gibi unsurlar, vajinal akıntıyı belirler.

Vajinal Enfeksiyon Neden Olur?

Vajinal enfeksiyonlar vajina mukozasının enfekte olması veya iltihaplanmasıdır. Birden fazla nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Vajinal enfeksiyona neden olan başlıca faktör, vajinal floradaki değişimlerdir. Vajinal flora vajina içindeki bakteri-mikroorganizma dengesini sağlar. Dengenin bozulması halinde istenmeyen bakteri mantar ve diğer mikroorganizmalar üreyip, çoğalabilir. Bu durum vajinite sebep olur.

Vajinitin ortaya çıkmasındaki başlıca nedenler şunlardır:

Vajinal Floradaki Değişimler

Vajina, kendi hijyenini sağlayan, yine kendine ait mikroorganizmaları barındıran bir organdır. Bu mikroorganizmalar, laktobasiller, oluşturdukları asidik ortam ile diğer mantar ve bakteriler gibi organizmaların oluşumunu engeller. Herhangi bir nedenden dolayı vajinal florada oluşabilecek dengesizlikler, vajinite sebep olabilir. Çoğu zaman hijyene önem veren kadınlar, vajinal hijyeni dışarıdan sağlamaya çalışabilir.

Aşırı hijyen uygulaması, sanıldığının aksine yarardan çok zarar getirebilir. Vajina içindeki mikroorganizmaların dengesi bozulduğunda, örneğin laktobasiller azaldığında, diğer mantar ve bakteri türlerinin oluşumu kolaylaşır. Vajinal floradaki değişimler şu şekillerde de olabilir:

• Aşırı hijyen
• Vajinal duş
• Vajinal hijyen için kullanılan ürünler
• Terlemeye neden olacak iç çamaşırları ya da pedler
• Dar pantolon giymek
• Birden fazla korunmasız cinsel ilişki

Cinsel Yollarla Bulaşan Enfeksiyonlar

Vajinite neden olan diğer bir faktör cinselliktir. Vajinitlerin büyük kısmını mantar ve bakteri enfeksiyonları kapsar. Ancak cinsel yollar ile bulaşabilen hastalıklar vajinite neden olabilir. Böyle bir durumda kişinin ne sıklıkla partner değiştirdiği ya da cinsel birlikteliğin nasıl yaşandığı önemli olabilir. Normal dışında tercih edilebilecek cinsel birleşmeler, vajinite sebep olabilir. Diğer taraftan vajinit cinsel yolla tetiklenmiş ise, yalnızca kadın değil partnerinin de tedaviye katılması gerekebilir.

Hormon Düzensizlikleri

Vajinit hormonal düzensizlikler nedeniyle de oluşabilir. Gebelik ve menopoz gibi hormon seviyelerinde değişiklik yaratacak herhangi bir durum, vajiniti (vajina enfeksiyonu) tetikleyebilir.

Vajinal Enfeksiyon Belirtileri

Vajinit çoğu zaman beraberinde belirtileri ile gelir. Bu belirtiler, vajinitin türünün ne olduğuna göre değişecektir ancak genel olarak görülen belirti kötü kokulu vajinal akıntıdır.

Vajina nemli kalmak ve gündelik işler sırasında tahrişi engellemek için nemini korumak ister. Bu nedenle, kendisine özgü bir sıvı salgılar. Vajinal akıntı, bu nedenle normaldir. Ancak vajinit durumunda, vajinal akıntının rengi, miktarı ve kokusunda değişmeler görülür.

Normal şartlar altına akıntı en fazla bir yemek kaşığı kadar olmalıdır. Çoğunlukla bundan daha azdır. Vajinit akıntının miktarını artırabilir. Diğer yandan vajinitin türüne bağlı olarak akıntının kokusu da değişecektir. Ancak renk ve miktar yalnızca vajinit durumunda değişmez. hormonal dengesizlikler ya da akıntının adetten önce ya da sonra olması rengi değiştirebilir. Örneğin adet öncesi akıntı şeffaf; adet sırasındaki akıntı beyaz ve adet sonrası akıntı sarı renkli olabilir. Vajinitin belirleyici faktörü, kötü kokulu akıntıdır.

Genel olarak, vajinal enfeksiyon belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Kötü kokulu vajinal akıntı
• Disparoni (cinsel birleşme sırasında ağrı)
• Vajina etrafında kızarıklık
• Vajinada yanma hissi
• İdrar yaparken oluşan ağrı

Diğer taraftan vajinal akıntının kokusu ve şekli, vajinit türünü gösterebilir. Farklı kötü kokular ya da akıntının yoğunluğu, farklı vajinal enfeksiyon türlerinin belirtileridirler;

• Süt kıvamında, balık kokulu akıntı, bakteriyel vajinoz.
• Sarı ve yeşil, kötü kokulu akıntı trikomoniyaz
• Daha katı, beyaz, süzme peynir gibi olan akıntı maya ve candida belirtisi olabilir.

Vajinal Enfeksiyon Türleri

Vajinal enfeksiyonlar, vajina florasındaki değişimler sonucu ortaya çıkan bakteri mantar ya da mikroorganizmaların, iltihap oluşturması, vajinayı enfekte etmesi anlamına gelir. Vajinite yani vajinal enfeksiyonlara neden olan birden fazla durum, mikroorganizma bulunur ve bunlara göre vajinal enfeksiyon türleri sınıflandırılır.

Vajinal enfeksiyon türleri enfeksiyona neden olan durumlara göre sınıflandırılır. Diğer yandan bakteri mantar gibi mikroorganizmalar ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar neticesinde ortaya çıkan vajinitler olabilir.

Akıntı renklerine ve belirtilerine göre vajinit türleri;

Belirti: Süt Kıvamında Akıntı

Belirti: Balık Kokulu Akıntı

Belirti: Vajinal Akıntının Artması

Belirti: Vajinada Kaşıntı (Yaygın Değil)

Belirti: Yoğun, Peynir Benzeri Akıntı

Belirti: Vajinal Kaşıntı

Belirti: Vajinal Yanma

Belirti: Vajinal Akıntının Artışı

Belirti: Sarı Kötü Kokulu Akıntı

Belirti: Yeşil Kötü Kokulu Akıntı

Belirti: Sarı-Yeşil Kötü Kokulu Akıntı

Belirti: İdrar Yaparken Yanma

Bakteriyel Vajinoz

En sık karşılaşılan vajinit türü olan bakteriyel vajinoz adından da anlaşılacağı gibi bakterilerin sebep olduğu vajinit türüdür. Vajina, yararlı bakterileri içerir. Ancak bazı durumlarda bakteri dengesinin bozulması başka bakterilerin oluşumuna neden olabilir. Laktobasillerin azalması halihazırda vajinada bulunan başka bir bakterinin çoğalmasına neden olur. Laktobasiller, asidik bir ortam oluşturarak vajina içindeki bakteri dengesini sağlarlar. Bakteriyel vajinozun oluşma nedeni, “gardnerella vaginalis” adı verilen bakterilerin artmasıdır.

Genellikle balık kokulu akıntı ile karakterize edilir. Bunun yanında nadiren vajinada kaşıntı da yapabilir. Tedavi edilmediğinde, diğer genital organlara sıçrayabilir, erken doğum ya da düşük riskini artırabilir veya tüplerde tıkanıklık gibi farklı problemlere yol açabilir.

Vajinal Mantar Enfeksiyonu

Mantar enfeksiyonları, sık karşılaşılan vajinit yani vajinal enfeksiyon türlerinden bir tanesidir. Vajinal mantar enfeksiyonuna çoğunlukla “candida albicans” organizması neden olur. Nadiren bazı diğer organizma türlerinin de bu vajinit türüne neden olduğu bilinir. Tipik olarak vajinada peynir kesiği şeklindeki akıntı ile karakterize edilir. Bu akıntı yoğun, topaklı ve beyaz renktedir. Vajinal kaşıntı ve yanma gibi semptomlar gösterir.

Trikomonas Enfeksiyonu

Diğer vajinit türlerinden farklı olarak Trikomonas Enfeksiyonu kaynaklı vajinit, bulaşıcıdır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan olan Trikomonas Enfeksiyonu, “trichomonas vaginalis” isimli bir parazit nedeniyle ortaya çıkar. Genellikle yeşil-sarı renkli, kötü kokulu vajinal akıntı ile kendisini belli eder. Cinsel ilişki sırasında ağrı veya idrar yaparken yanma gibi semptomlar-belirtiler gösterebilir. Bu tür cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların neden olduğu vajinit vakalarında, partner tedavisi gereklidir. Aksi halde durum tekrarlayabilir.

Vajinal Mantar

Vajinal mantar, en sık rastlanan vajinit türlerinden bir tanesidir. Her iki kadından bir tanesinde görülebilmektedir. Özellikle ergenlik çağından itibaren, hormonların da etkisiyle, menopoz dönemine kadar görülme olasılığı yüksektir. Kendisini özellikle vajina ve çevresinde kaşıntı ya da kızarıklıklarla gösterir. Vajinal mantar, büyük çoğunlukla candida albicans adı verilen bir organizma kaynaklıdır. Ancak vajinal mantara sebep olan tek organizma bu değildir. candida albicans ile birlikte nadiren de olsa, “candida glabrata” ve “candida tropicalis” gibi başka organizmalar da bu enfeksiyona sebep olur.

Vajinal Mantar Belirtileri

Vajinal mantar, bir çeşit mantar enfeksiyonudur. Bazen de antibiyotik kullanımı sonrası ortaya çıkar. Mantar enfeksiyonu, vajinal floranın bozulması ile ortaya çıkar. Diğer vajinit türleri gibi vajinal mantar için de vajina içerisindeki mikroorganizma dengesinin bozulması enfeksiyona neden olur.

• Yoğun, peynir benzeri akıntı
• Vajinal kaşıntı
• Vajinal yanma
• Vajinal akıntının artışıdır

Vajina halihazırda, candida albicans organizmasına ev sahipliği yapar. Ancak floranın bozulması candida albicansın çoğalmasına sebep olarak vajinal mantarı ortaya çıkarır.

Vajinal mantara sebep olan diğer durumlar:

• Antibiyotik kullanımı
• Hormonal ilaçlar
• Hormonal dengesizlikler
• Gebelik
• Diyabet
• Otoimmün hastalıklar
• Rahim içi araçlar

Vajinal mantarın en önemli belirtisi, vajinal kaşıntı ve kızarıklıklardır. Kızarıklık ve kaşıntı durumunda ilk şüphelenilen şey mantar enfeksiyonudur. Vajinal mantar büyük çoğunlukla “candida albicans” nedeniyle olur. Diğer taraftan tedaviyi oldukça zorlaştıran ve tekrarlama eğiliminde olan diğer organizma türleri de vajinal mantara sebep olmuş olabilir.

Vajinal mantarın tedavisinde genellikle basit gözlem kullanılır. Vajinanın incelenmesi sırasında kaşıntı ve kızarıklık şikayetleri ve özellikle vajinal mantar durumunda görülen vajinada peynir- süt kesiği şeklindeki akıntı, teşhiste belirleyicidir. Diğer yandan, tekrarlayan vakalarda tedaviye daha dirençli olan organizma türlerinin varlığından şüpheleniliyorsa kültür alınır ve tedavi buna göre planlanır.

Vajinal mantar tedavisi, ağız yoluyla alınan basit antibiyotikler ya da fitil/merhem gibi mantar önleyici ilaçlarla basitçe yapılabilir. Ancak enfeksiyona neden olan organizma “candida albicans” dışında başka bir organizma ise tedavi güçleşebilir. Tekrarlayan vajinal mantar görülme riski artar.

Vajinal Enfeksiyonlar ve Cinsellik

Vajinal enfeksiyonlar (vajinit) çoğu zaman ilerlemez ve ciddi sağlık problemine yol açmaz. Nadiren rahme ve diğer iç üreme organlarına ulaşırsa ciddi komplikasyonlar görülebilir ancak bu sık rastlanır bir durum değildir. Vajinit, oluşturduğu rahatsızlığın yanında cinsel yaşamı da etkileyebilir. Bu birkaç farklı açıdan değerlendirilmelidir.

Psikolojik Etkileri

Özellikle mantar enfeksiyonları nedeniyle oluşan kızarıklık ve kaşıntı, cinsel hayatı etkileyebilir. Kadınların cinsel yaşamlarında rahat davranamamalarına ya da özgüven eksikliğine sebep olabilir. Vajinal akıntının yoğunluğu, şekli ve kokusu kişileri cinsellikten uzaklaştırabilir. Çoğu vajinit türünde vajinal akıntı ve koku problemi bulunur. Kötü koku çiftleri psikolojik yönden etkileyebilir.

Genel Riskler

Diğer yandan cinsel yolla bulaşan hastalıklar sınıfında olmasa da bakteriyel vajinoz, cinsellikten bir süre uzak durulmasını gerektirebilir. Aslında bakteriyel vajinoz durumunda cinsel yolla bulaşma söz konusu değildir. Erkeklerin vajinal enfeksiyona sahip olması beklenmez. Ancak yapılan araştırmalar, pelvik inflamatuar hastalık veya cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından daha riskli grupta olduklarını göstermiştir. Bu durum vajinal floranın bozulması ile alakalıdır. Bozulan vajinal flora dengesi diğer hastalıklara yakalanma riskini artırır. Diğer yandan erken doğum, düşük gibi doğum anomalilerine de daha sık rastlanır. Cinsel birleşme, bakteriyel vajinoz riskini artırdığından uzak durulması daha uygun olabilir. Ancak en doğru bilgiyi hekim verecektir.

Cinsel İlişki Sırasında Ağrı ve Yanma

Vajinal enfeksiyonlar ve cinsellik ilişkisine bakıldığında rahatsız edici olan bir başka durum, cinsel birleşme sırasında duyulabilecek olan acıdır. Bazı vajinal enfeksiyon türleri cinsellikle beraber ağrı ve acıya sebep olabilir.

Vajinal Enfeksiyon Tedavisi

Vajinal enfeksiyonlar kendisini genellikle kötü kokulu akıntı veya kaşıntı gibi belirtilerle gösterir. Çoğu kadın vajinal enfeksiyonu evde geçirmeye, tedavi etmeye çalışır ancak bu son derece yanlıştır. Tedavinin nasıl olacağını doğru teşhis ve altta yatan nedeni bilmeden gerçekleştirmek mümkün değildir. Üstelik bu tür durumlarda kesinlikle tıbbi tedavi yöntemleri kullanılmalıdır.  Kadınlar, kendi tanılarını koymakta pek de başarılı olamazlar. Vajinitin türü yalnızca koku veya renk gibi belirteçlerle bilinemez. Doğru bir tanı için tıbbi prosedürleri izlemek; fizik muayene ve kültür alınması, çeşitli testler gerekebilir. Örneğin vajinal mantar enfeksiyonu durumlarında, çoğu zaman vajinitin ardında candida albicans organizması vardır ancak diğer organizmaların neden olabileceği vajinal mantar vakalarına kesinlikle tıbbi tedavi yöntemleri kullanılmalıdır. Aksi halde enfeksiyon üst üreme organlarına kadar ulaşarak ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Vajinal enfeksiyonların tedavisinde tanı oldukça önemlidir. Diğer enfeksiyona neden olabilecek diğer durumlar da incelenmelidir. Örneğin diyabet veya gebelik durumunda vajinit görülme sıklığı son derece artar. Bunun gibi, durumlar için yalnızca vajinit değil onun ardındaki olası diğer durumlar da değerlendirilir.

Vajinit durumunda genellikle ağız yoluyla alınan basit antibiyotikler kullanılır. Hangi antibiyotiğin ne dozda kullanılacağına doktor karar vermelidir. Aksi halde daha kötü sonuçlar görülebilir. Vajinite neden olan durumlar arasında en önemlilerinden biri, bilinçsiz antibiyotik kullanımıdır. Bu tür kullanımlar, vajina içindeki mikroorganizmaların seviyesinde dengesizliğe neden olarak vajina enfeksiyonuna (vajinit) yol açabilir.

Bir diğer tedavi yöntemi ise ağız yoluyla alınan mantar oluşumunu engelleyen tabletler ya da vajinaya uygulanan fitil, krem benzeri ürünlerdir. Genellikle vajinal mantar enfeksiyonunun tedavisinde kullanılır. Vulvada oluşan kaşıntı ve kızarıklıkların oluşturduğu rahatsız edici hissi geçirmek adına da ilaçlar kullanılabilir.

Diğer taraftan, vajinal enfeksiyonlara yakalanmamak, vajinitten korunmak için bazı yollar izlenebilir:

• Vajina çevresini nemli bırakmamak
• Pamuklu iç çamaşırlarını tercih etmek
• Genel vücut hijyenine dikkat etmek
• Bilinçsiz antibiyotik kullanmamak
• Vajina hijyeninde aşırıya kaçmamak
• Diyabete sebep olabilecek yaşam şekillerinden uzak durmak
• Dar pantolonlar giyilmemeli
• İç çamaşırları düzenli aralıklarla değiştirilmeli
• Terlemeye sebep olabilecek pedler ve iç çamaşırları kullanılmamalı
• Cinsel birliktelikte korunmaya özen gösterilmeli

Sıkça Sorulan Sorular

Vajinal enfeksiyon kendiliğinden geçer mi?

Vajinal enfeksiyonlar, büyük çoğunlukla vajina florasının değişimleriyle alakalıdır. Bu değişimler kendiliğinden olmak yerine birtakım sebeplerle meydana gelir ve tedavi edilmeleri gerekir. Tedavi edilmedikleri takdirde daha farklı ve ciddi problemlere-komplikasyonlara neden olabilmektedir.

Vajinal mantar bulaşır mı?

Vajinal mantar genellikle bulaşıcı değildir. Ancak nadiren de olsa ortak kullanılan nemli ortamlardan temas yoluyla ve cinsel birleşme sırasında partnere bulaşabilir. Bu tür durumlardan kaçınmak için genel hijyene dikkat edilmeli, bağışıklık sistemi güçlendirilmeli ve cinsel ilişkide korunmaya özen gösterilmelidir.

Doğumdan sonra vajinada enfeksiyon neden olur?

Doğumdan sonra vajinada enfeksiyon olması genellikle diyabet ve otoimmün hastalıklar ile ilgilidir. Doğum sonrası vajinit birden fazla nedene dayanıyor olabilir. Gebelikte vajinal enfeksiyon oluşumu, daha fazladır. Bu nedenle vajinal enfeksiyonlara neden olabilecek durumlardan kaçınılmalıdır.

Hamilelikte vajinal enfeksiyon bebeğe zarar verir mi?

Hamilelikte vajinal enfeksiyon erken doğum gibi bazı riskler taşımasıyla bebeğe zarar verebilir. Bu nedenle böyle bir durumda kesinlikle hekime başvurulmalıdır. Özellikle bakteriyel ve mantar kaynaklı vajinal enfeksiyonlar oldukça basit bir şekilde tedavi edilebilmektedir.

Vajinal iltihap varken hamile kalınır mı?

Vajinal enfeksiyonlar eğer ilerlemişse, yalnızca vajinanızı etkiler. Hamile kalmak için vajinanızın pek bir etkisi yoktur. Gebelik, spermin tüplerde yumurtayla buluşup döllenmesi ve rahme tutunması ile ilgilidir. Ancak enfeksiyonların ilerlediği durumlarda tüpler tıkanabilir ve gebelik şansı azalabilir.

Vajinal enfeksiyon kanama yapar mı?

Vajinal enfeksiyonlar, cinsel ilişki sırasında ya da sonrasında kanama yapabilir. Bu durum, vajinitin belirtileri arasında yer alır.

Vajinal enfeksiyon âdet geciktirir mi?

Adet döngüsü hormonlar ile ilgilidir. Vajinal enfeksiyonlar birtakım nedenler ile vajinanın enfekte olması, iltihaplanmasıdır. âdet gecikmesi ve vajinit arasına bir bağ bulunmaz. Vajinal enfeksiyon, âdet gecikmesine neden olmaz.

Vajinal mantar idrar yolu enfeksiyonu yapılır mı?

Vajinal mantar enfeksiyonu idrar yolu ile ilişkili olabilir. Çoğu vakada görünen idrar sırasına yanma gibi belirtiler durumunda, doktorunuza başvurmalısınız.

Vajinal enfeksiyon karın ağrısı yapar mı?

Vajinal enfeksiyonların en belirgin özellikleri cinsel birleşme sırasında yanma, ağrı; vajinal akıntının kötü kokulu olması, akıntının renginin değişmesi, vajina ve çevresinde kızarıklık ve kaşıntıdır. Karın ağrısı başka bir rahatsızlığın belirtisi olabilir ve en yakın zamanda bir hekime başvurulmalıdır.

Vajinal enfeksiyon kaç günde geçer?

Doğru bir tedavi planlaması ve vajinitin neden kaynaklandığının tespit edilmesinden sonra bakteri veya mantar kaynaklı vajinal enfeksiyonlar birkaç hafta içerisinde etkileri bakımından tedavi edilebilir. En doğru bilgiyi hekiminiz verecektir çünkü her hastanın farklı durumları söz konusu olabilir. Diğer yandan tedavi altta yatan nedene göre daha uzun soluklu olabilir.