Çocuk sahibi olmak isteyen anne ve baba adayları için tüp bebek tedavisi süreci oldukça endişe verici olabilir. Tedavinin maliyeti ve beraberinde getirdiği psikolojik yük çoğu zaman göz korkutucudur. Tüp bebek tedavisi öncesi hazırlık konusunda bilgi sahibi olmak, hem IVF (tüp bebek) tedavisinin başarı şansını artırmak hem de ebeveyn adaylarının endişelerini yönetmek açısından faydalı olabilir. Tedavi öncesi hazırlık, çiftlerin IVF tedavisi sürecinden beklentilerini anlamasına yardımcı olur. Böylece tedavi süreci içerisindeki kaygı ve endişeler daha kolay yönetilebilir ve tüp bebek tedavisinin psikolojik yükü hafifletilebilir. Diğer yandan tüp bebek tedavisi öncesinde yapılacak yaşam tarzı değişiklikleri, tedavi sürecinin başarı şansını bir miktar artırabilir.

Tüp Bebek Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tüp bebek tedavisi uzun ve yorucu bir süreç olabilir. Tedavi öncesi dikkat edilmesi gereken birkaç konuya önem göstermek, tedavi sonrası gebelik sürecinin sağlıklı sürdürülebilmesi için faydalı olacaktır. Tüp bebek hazırlığı, çoğu durumda tedavinin başarı oranını kayda değer ölçüde etkilemez. Ancak başarılı IVF tedavisi sonrası, gebelik sürecinin sağlıklı sürdürülmesine yardım eder. Böylece tedavi, başarılı bir doğumla tamamlanır.

Sağlıklı Bir Gebelik Süreci İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri Yapmak

Tüp bebek tedavisi öncesi beslenme, başarılı IVF tedavisi sonrası gebelik sürecinin daha sağlıklı geçirilmesi için oldukça önemlidir. Tedaviden önce kafein, çay, alkol ve sigara tüketimini sonlandırmak, hamilelik sürecinin sorunsuz sürdürülmesine yardım eder. Tüp bebek tedavisi alacak anne adayı, tıpkı doğal gebelik sürecine hazırlanıyor gibi bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapmalıdır. Böylece gebelik oluştuktan sonra bebek ve anne sağlığı olası risklere karşı korunur.

Kadının aşırı kilolu veya zayıf olması IVF tedavisinin başarı oranını etkileyebilir. Tüp bebek tedavisi öncesi ideal kiloya ulaşmak hem tedavinin başarı oranın artırılması hem de gebelik sürecinin daha sağlıklı yönetilmesi için oldukça önemlidir. Doktor, uygun bir diyet ve egzersiz programı tavsiye edebilir.

Hormon Tedavilerinin Olası Etkileri Tanımak

Tüp bebek tedavisi öncesi, tedavi sürecinde uygulanan hormon ilaçlarının bazı etkileri olduğu bilinmelidir. Yumurtalıkları uyarmak için uygulanan hormon tedavileri bazı duygusal değişimlere ve dalgalanmalara neden olabilir. Bu süreçte partnerin ve aile üyelerinin duygusal dalgalanmalara hazırlıklı olması ve destekleyici bir yaklaşım benimsemeleri gerekir. Duygusal değişimler oldukça doğaldır. Anne adayının bu duruma hazırlıklı olması süreci daha kolay kontrol etmesini sağlar.

Başarısız Tüp Bebek Tedavisi İçin Hazırlıklı Olmak

Tüp bebek öncesi ebeveyn adaylarının tedavinin başarısız olma ihtimaline karşı hazırlıklı olması gerekir. Çoğu durumda, anne ve baba adayları IVF tedavisi öncesi oldukça umutludur. Genç hastalarda tüp bebek tedavisinin başarı oranı ortalama %50-60’tır. Bu durumda tüp bebek öncesi, tedavinin başarısız olması ihtimalinin bilinmesi, başarısız tedavi sonrası anne ve baba adayının maruz kaldığı psikolojik yükün hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Tüp Bebek Öncesi İstenen Testler

Tüp bebek öncesi yapılması gereken testler kadının yumurtalık rezervi hakkında bilgi edinmek ve tüp bebek tedavisine uygunluğunu değerlendirmek amacıyla uygulanır. Tedavinin başarılı sonuçlanması için sperm ve yumurta hücrelerinin belirli bir olgunluğa, sayıya ulaşmış olması beklenir. Diğer yandan çiftin cerrahi prosedürlere engel teşkil edebilecek herhangi bir sağlık sorununun olup olmadığını anlamak için ek testler yapılabilir.

Tüp bebek tedavisi öncesi HSG ve transvajinal ultrason yapılması zorunludur ancak çoğu zaman ek testlerin de uygulanması gerekir. Tüp bebek öncesinde istenen testler şunlardır:

• HIV antijeni
• Hepatit B yüzey antijeni
• Hepatit C antikoru
• Frengi
• Tiroid testleri
• HSG (Histerosalpingografi)
• FSH, LH ve AMH gibi hormon testleri
• Hemogram
• Transvajinal ultrason
• Kan grubu testi
• Sperm analizi

Tüp Bebek Öncesi Beslenme

Tüp bebek öncesi alkol ve sigara kullanımını bırakmak, kafein ve çaydan uzak durmak gibi beslenme planı değişiklikleri, başarılı tüp bebek tedavisi ardından daha sağlıklı bir gebelik süreci geçirmeye yardım eder. Tüp bebek öncesi beslenme değişiklikleri, tüp bebek başarı şansını büyük oranda artırmaz ancak tedavinin başarılı olması durumunda bebek ve anne sağlığını korur; gebelik sürecinin sorunsuz sürdürülmesine yardım eder.

Tüp bebek öncesi beslenme tıpkı gebelikte beslenme gibi olmalı, kadın, kendisini IVF tedavisi başarı olacakmış gibi gebelik sürecine hazırlanmalıdır. Böylece tedavinin başarılı olması ve gebeliğin gerçekleşmesi ardından hamilelik süreci daha sağlıklı sürdürülebilir.

Tüp bebek tedavisi, yumurtalıkların uyarılması ve kaliteli sperm hücrelerinin toplanmasını içerir. Tüp bebek tedavisi öncesi akdeniz diyeti gibi sperm ve yumurta sağlığını pozitif yönde etkileyen beslenme tarzları tercih etmek daha sağlıklı bir tedavi süreci için yardım edebilir. Tüp bebek öncesi beslenme aynı zamanda erkeğin sperm kalitesini artırmaya yönelik uygulanabilir.

Tipik bir akdeniz diyeti şu besinleri içerir:

• Tam tahıllı gıdalar
• Beyaz et (tavuk, balık gibi)
• Taze meyve ve sebzeler
• Nohut, mercimek, barbunya gibi baklagiller
• Sızma zeytinyağı
• Avokado
• Fındık, ceviz, badem gibi sağlıklı yağ kaynakları ve kuruyemişler

Doktor, kişiye özel bir beslenme-diyet programı hazırlayabilir. Bu nedenle herhangi bir diyete başlamadan önce mutlaka doktora danışılmalı, tüp bebek tedavisi sürecinde ve öncesinde doktor ile birlikte hareket edilmelidir. Kişiye özel durumlar bazı diyetlerin uygulanması sakıncalı kılabilir.

Tüp bebek öncesi hazırlık erkek partner için de oldukça önemlidir. Sigara ve alkol kullanımını sonlandırmak, uygun diyet ve egzersiz programlarını uygulamak gibi beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri, sperm kalitesinin artırılması için yardımcı olabilir.

Tüp Bebek Öncesi Neler Yapılmalı? Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlar – Prof. Dr. Gamze Sinem

Kilo Kontrolü

Vücut kitle endeksi yüksek olan bireylerde kilo verilmesi için bir teşvik niteliğinde çalışmalar yapılmalıdır. Ve vücut kitle endeksinin 30 ve altı olacak şekilde hedeflenmesi gerekir. Tersi durumlarda ise hastaların aşırı zayıf olması sorun yaratabilir. Uzman doktorlar kontrolünde gerekli testler yapıldıktan sonra sağlıklı kiloya ulaşması gereklidir. 

Spor

Yüzme veya yoga tarzında egzersizler yapılabilir. Ağır olmamak şartıyla, buradaki amaç vücudun egzersiz kapasitesini arttırıp kan dolaşımını düzenlemektir. Aynı zamanda kilo kontrolüne destek verilir. Ağır egzersizden kaçınılmalıdır. Tedavinin yumurta gelişim aşaması başladıktan sonra karın içi basıncı artıran hareketlerden de kaçınılmalıdır.

Yeterli Beslenme

Gerekli beslenme değişiklikleri kontrol altında olmalıdır. Yapılan araştırmalarda Akdeniz tarzı beslenme denilen beslenmenin yumurtalıkların üzerinde olumlu etkisine rastlanmıştır. Katkı maddesi içeren ambalajlı hazır ürünlerden uzak durulmalıdır. Yeterli su alımı mutlaka takip edilmelidir çok önemlidir.

D Vitamini

D vitaminin üreme sağlığı üzerindeki etkisi araştırmalar sonucu son yıllarla beraber daha çok belirlenmiştir. D vitamini eksikliği süreç öncesi giderilmelidir. Gebelik öncesi testler yapılarak diğer vitamin eksikliklerinin de gebeliğe hazırlanılan bu dönemde giderilmesi gereklidir.

Kimyasal Maddeler

Kimyasal maddelere maruziyet düzeyi en az seviyeye indirilmelidir. Bireyin kimyasala maruz kalması çok tehlikeli ve zararlıdır. Bu konu da özellikle dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Çünkü kimyasal deyince akla oto sanayi, boya sektöründe kullanılan ve herkesin hemfikir olduğu zararlar geliyor. Aslında en önemli olan kimyasala mazur kalma olayları en çok da günlük hayatımızda geliyor başımıza. Her gün kullanılan temizlik malzemeleri (çamaşır suyu, deterjan, tuz ruhu…) ve amonyak en çok maruz kalınan kimyasallar olarak sayabiliriz. Birçok zaman önemsiz gibi gelse de bu kimyasallara elimizden geldiğince maruz kalmamalıyız. Bu maddelerin kullanılması sınırlandırılmalı ve en aza indirilmelidir.

Kafein Tüketimi

Kahve tüketimi de sınırlandırılmalıdır çünkü aşırı kafein alan vücudun doğurganlık açısından olumsuz etkiler yarattığı bilinmektedir. Çay, kahve, gazlı içecek, enerji içecekleri bırakılmalı, sigara ve benzer tütün ürünleri ve alkol kullanımının hem kadın hem de erkek için kaçınılması gereken önemli bir faktör olduğu bilinmelidir.

Bahsettiğimiz bu yaşam tarzı değişikliklerine giderek vücutta hormonlarda ve üremede olumlu etkiler görebilmek oldukça mümkündür. Bu gibi büyük değişikliklere gitmek başta zor olabilir fakat bireylerin psikolojik olarak rahatlaması ve önyargılarını ortadan kaldırması çok önemlidir. Bu konuda hastaların ailesinin ve yakın çevresinin desteği büyük önem arz eder.

Tüp Bebek Öncesi Yumurta Kalitesi Nasıl Artırılır?

Tüp bebek tedavisi sırasında yumurta kalitesini artırmak amacıyla hormon tedavileri uygulanır. Ancak tüp bebek tedavi öncesinde yapılacak birkaç yaşam tarzı değişikliği yumurta kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.

• Sigara ve alkol kullanımı yumurta ve sperm kalitesini önemli ölçüde düşürür. Tüp bebek öncesi sigara ve alkol kullanımını sonlandırmak daha kaliteli yumurta ve sperm hücreleri elde edilmesine yardımcı olur.
• İşlenmiş gıdalardan uzak durmak yumurta kalitesini artırır. Koruyucu madde içeren hazır gıdalar yumurta sağlığını önemli ölçüde etkiler.
• Düzenli egzersiz ve glutensiz beslenme, tüp bebek tedavisi öncesi yumurta kalitesini önemli ölçüde artırır. Aşırı kilo, yumurta kalitesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Tedavi öncesinde ideal kiloya ulaşmak, üreme sağlığı açısından faydalı olacaktır.

Tüp Bebek Transferi Öncesi Kan Değerleri Nasıl Olmalı?

Tüp bebek tedavisinden önce kan değerlerinin öğrenilmesi için bazı testler yapılır. Kan testlerinin yapılma nedeni kadının over rezervini, AMH ve FSH değerlerini, öğrenmektir. Böylece uyarıcı hormon tedavileri elde edilen kan değerleri göz önünde bulundurularak planlanır. 5 ila 10 mIU/mL arasındaki FSH değerleri gebelik oluşma şansının en yüksek olduğu aralıktır. Daha yüksek FSH değerleri gebelik oluşma şansını azaltır. Doktor değerleri inceledikten ve diğer tetkiklerden sonra kişinin IVF tedavisine uygun olup olmadığına karar verir.

Sıkça Sorulan Sorular

Tüp Bebek Öncesi Diyet Yapılmalı Mı?

Tüp bebek tedavisi öncesi diyet, gebelik sürecinin sağlıklı sürdürülmesi ve yumurta kalitesinin artırılması için faydalı olabilir. Ancak herhangi bir diyete başlamadan önce doktora danışılmalıdır. Bazı diyetler faydadan çok zarar getirebilir.

Tüp Bebek Öncesi Alkol Bırakılmalı Mı?

Alkol kullanımı doğurganlığı önemli ölçüde düşürür. Tüp bebek öncesi alkol kullanımı bırakılmalı; bununla beraber diğer zararlı alışkanlıklardan uzak durulmalıdır. Alkol, gebe kalma şansını azaltır ve gebelik sürecinde sağlık sorunlarına neden olabilir.

Tüp Bebek Öncesi Sigara Bırakılmalı Mı?

Sigara, yumurta kalitesini ve doğurganlığı düşürür. Tüp bebek tedavisi öncesinde sigarayı bırakmak tedavinin başarı oranını artırır. Diğer yandan gebelikte sigara kullanımı bebeğe ciddi zararlar verebilir. Bu nedenle tedavi öncesi sigara kullanımını sonlandırmak önerilir.

Tüp Bebek Öncesi Cinsel Perhiz Yapılmalı Mı?

Tüp bebek öncesi cinsel perhiz yapmak önerilir. Böylece sperm kalitesi artırılır. Cinsel perhiz, spermlerin toplanması aşamasından ortalama 3 ila 5 gün önce başlamalıdır. Spermler, tedavinin ilk günü veya transferin gerçekleştirileceği güne yakın bir tarihte toplanabilir.

Tüp Bebek Öncesi Antibiyotik Kullanılabilir Mi?

Bazı antibiyotiklerin sperm kalitesine negatif etkileri olduğu bilinir. Diğer taraftan herhangi bir enfeksiyon ya da viral hastalık kadının doğurganlığını etkileyebilir. Tüp bebek öncesi antibiyotik kullanımı için reçete edilen ilaçları kullanmadan önce doktorunuza danışmanız gerekir.

Tüp Bebek Öncesi Doğum Kontrol Hapı Kullanılır Mı?

Doktor, tüp bebek tedavisi öncesi süreci kontrol altına almak için doğum kontrol hapı kullanmayı önerebilir. Ancak bu her zaman gerekli değildir ve gerekli olduğunda doktor, kullanım sıklığı ve nedenleri gibi detayları açıklayacaktır.

Tüp Bebek Öncesi Lazer Epilasyon Yaptırılabilir Mi?

Tüp bebek öncesi lazer epilasyon yapılmasının bilinen bir zararı yoktur. Ancak tedavi başlangıcından itibaren, gebeliğin kesinleştiği süreye kadarki dönemde genital bölgeye lazer epilasyon yapılması önerilmez. En doğru bilgiyi doktor verecektir.