Erkekte sperm testi infertilite (kısırlık) değerlendirmesinde ilk aşama testdir. Erkekte sperm testi, sperme ve semene dair özelliklerin ortaya konması için yapılan bir testtir.
Kısırlık (infertilite), 1 yıl süresince korunmasız cinsel ilişkiye rağmen çiftlerin bebek sahibi olamaması durumudur. Böyle bir durumda hem erkekte hem de kadında infertiliteye sebep olabilecek, altta yatan nedenlerin tespiti için çiftlere testler yapılır.
Sperm testinin normal değerleri
Erkekte sperm testi, infertilite durumunda yapılan testler arasında ilk değerlendirmede yapılan standart testtir. Sperm testi, sperm analizi veya spermiyogram adlarıyla da anılır. Alınan semen örneğinde sperm, Cowper bezlerinden gelen sıvı, prostat bezi salgısı ve seminal vezikül salgısından oluşan sıvı vardır. Semendeki fruktoz, lökosit ve semenin pH’ı, immatur (olgun olmayan) semen sayısı; spermin sayısı, kalitesi, normalliği, motilitesi (hareketlilik), morfolojisi ve konsantrasyonu (yoğunluğu) hakkında bilgi edinmek mümkündür.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO), 2010’da yayımladığı verilere göre “normal sınırlarda bir sperm testinde” spermlerin sayısı tüm örnekte 39 milyon (mililitrede 15 milyon), ileri doğru hareketliliği %32, pH’ı >7,2; hacmi >2 ml, normal şekilli sperm oranı (morfoloji) %4 üzerinde olmalıdır.Ayrıca sıvılaşma süresinin azami 1 saat, kokusunun kestane çiçeği kokulu, lökositlerin 1 milyon/ml olması beklenmektedir.
Test ile ulaşılan sonuçlar değişkenlik gösterdiğinden ilk değerlendirme yapılırken en az 7 gün, en çok 3 hafta arayla iki sperm testi yapılması, fertilizasyon potansiyelini ortaya koymak için gereklidir. Bu iki numune sonucu arasında ciddi farklılıklar gözlemlenirse üçüncü bir teste ihtiyaç duyulmaktadır.
Test sonuçları, anıldığı gibi, farklı sonuçlanabilmektedir. Bu farklılıkların sebepleri arasında stres ya da mevsim değişikliği de vardır. Bu nedenle sağlıklı bir sonuç alınabilmesi için stresten arınmış bir ortamda ve farklı dönemlerde testleri yinelemekte fayda vardır.
Sperm testi yapılırken dikkat edilmesi gerekenler
Klasik sperm testinde kullanılacak numune için kişilerin testi yaptırmadan önce en az 3 gün, en çok 5 gün cinsel perhiz yapması (ejakülasyon olmaması) gerekmektedir.
Sağlıklı bir sperm testi için numunelerin ilgili merkezlerde steril bir kabın içine mastürbasyon yoluyla verilmesi en uygunudur. Bu mümkün olmadığı durumlarda evde verilen örneğin incelemenin yapılacağı laboratuvara hızla (en geç yarım saat içerisinde ve soğuktan korunarak) ulaştırılması gerekmektedir. Numunenin evde alınmasından ziyade merkezde alınması, olası aksaklıkların önüne geçilebileceği için daha çok tercih edilmektedir.
Kişilerin dikkat etmesi gereken bir diğer nokta, mastürbasyon esnasında herhangi bir kayganlaştırıcı kullanmamaları gerektiğidir. Aksi durumda hücre hareketliliğinin bu durumdan etkileneceği ve sağlıklı bir sonuç alınamayacağı bilinmelidir. Ayrıca, ejakulatın (meni) tamamının örnek kabına alınmış olmasına da önemlidir.
Sperm testi nerede yaptırılır?
Sperm testi gün geçtikçe yaygınlaşıyor olsa da tüp bebek merkezlerinde yapılması daha uygundur. Test başka bir laboratuvarda yapılacak ise, bu merkezin gerekli donanıma sahip olması ve doğru tekniklerle testi gerçekleştirmesi ve doğru yorumlama yapabilecek uzmanları da bünyesinde barındırması gereklidir. Sperm Testi Fiyatları yapılan testin kapsamına ve testin yapıldığı kliniğe göre değişkenlik göstermektedir.
Sperm testinde sperm sayısı, hareketlilik oranı ve normal görünümlü sperm oranları belirlenirken, daha farklı testlerle ortaya konan sperm DNA hasarı testinde ise spermin DNA zincirindeki kırıkları, diğer bir deyişle sperm kalitesini belirleyemeye yöneliktir.