Polikistik Over Sendromu (PKOS), dünya genelinde yaklaşık beş milyon kadında görülmekte ve kısırlık (infertilite) nedenlerinin başında gelmektedir. Tüp Bebek tedavileri, doğal yollardan hamile kalamayan birçok Polikistik Over Sendromu hastasının hayalini gerçeğe dönüştürerek önemli bir fark yaratmaktadır.

Polikistik Over Sendromu olan kadınlar için kendiliğinden hamile kalmak kolay değildir. Bu hastalığın hamileliği zorlaştırmasının iki temel nedeni vardır: Yumurtlamamanın olmaması nedeniyle düzensiz âdet görülmesi ve erkeklik hormonunun fazlalığı. Ovülasyonun düzenli olmaması ile normalden az olması hamile kalma olasılığını azaltmaktadır. Buna karşın gelişen teknolojiden yararlanılarak ve ilaç ile hormon tedavilerine başlanarak Polikistik Over Sendromu’nun görüldüğü kadınların hamile kalması önündeki engeller kaldırılabilmektedir. Üstelik tüp bebek tedavilerinin bu hastalar için başarı oranı oldukça yüksek.

Polikistik over sendromu hakkında detaylı bilgi için Polikistik Over Tedavisi yazımı okuyabilirsiniz. Polikistik over sendromunda tüp bebek ve hamilelik hakkında detaylı bilgi için yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.

Polikistik Over Sendromu Nedir?

İlk defa 1935 yılında tanımlanan Polikistik Over Sendromu, kısa adıyla PKOS ya da PCOS, bir endokrin hastalığı olup üreme çağındaki kadınlarda görülür. Polikistik Over, çok sayıda folikül içeren yumurtalık dokusu anlamına gelir. Bu foliküller, overlerin dış kısmına yakın yerde konumlanırlar. Yapılan ultrasonografik muayenede yumurtalıkta sayıca fazla, küçük kistler görülmesi (Polikistik Over durumu) ile PKOS, farklı bir durumdur.

Söz konusu sendrom olduğunda kistik yapılara âdet düzensizliği ile erkeklik hormonlarında artışın da eşlik etmesi gerekmektedir. Başka bir ifadeyle yumurtalıklarında çoklu kistik yapı bulunmasına karşın kimi hastalarda bulgular görülmeyebilir. Bu durumun tersi de söz konusu olabilmektedir: Bulgu varlığına karşın yapılan ultrasonografik muayenede kist varlığı tespit edilemeyebilir.

Görülme sıklığı açısından incelendiğinde PKOS’lu hasta oranı %4-15’lerdedir. Bununla birlikte diyabet hastalarının daha fazla risk altında olduğu söylenebilir. Ortaya çıkış sebebi tam olarak bilinememesine karşın, Polikistik Over Sendromu’nun kökenle ilgili (aile geçmişi) olduğu düşünülmektedir.

Hastalığın varlığında dönemsel olmayan yumurtlama bozukluğu ile erkeklik hormonlarında artış söz konusudur ve bu nedenle hastada kısırlık başta olmak üzere insülin direnci ya da Tip2 diyabet de görülebilir. Bunlara ek olarak hastalarda yüksek tansiyon, akne, tüylenme, erkek tipi saç dökülmesi, karaciğer yağlanması, yüksek kolesterol, kardiyovasküler ya da mental rahatsızlıklar da ortaya çıkabilmektedir.

Polikistik Over Sendromu’nda en yaygın görülen semptom, âdet düzensizliğidir. İki âdet arasında geçen sürenin otuz beş günden fazla olması, uzun süren âdet dönemi, bir yıl içinde sekiz defadan az âdet görülmesi ya da dört aydan daha uzun süreli âdet görememe, PKOS belirtilerindendir.

PKOS’un yol açtığı yan etkiler, hastanın yaşamı süresince devam edip yaşam süresini ve kalitesini azalttığından PKOS’un ve yan etkilerinin azaltılmasına yönelik geliştirilen yöntemler oldukça değerlidir. Tüm bu bilgiler ışığında denilebilir ki yarattığı etkiler nedeniyle Polikistik Over Sendromu, kompleks bir rahatsızlıktır.

Polikistik Over Hastaları Hamile Kalabilir Mi?

Ülkemizde düzenli olarak jinekolojik muayeneye gitmek ne yazık ki çok da yaygın değildir. Ancak bilinmelidir ki, hamile kalmakta zorlanan ve tüp bebek tedavisi için başvuran kişilerin önemli bir kısmında da polikistik over sendromu olduğu saptanmıştır. Düzensiz adet gören, vücudunda sıra dışı tüylenme gözleyen kadınların polikistik over sendromu olması ihtimali vardır ve bu kişilerin de kesinlikle bir jinekoloğa muayene olmaları gerekir. Bununla birlikte annesine PKOS teşhisi konmuş kadınların taşıdıkları risk nedeniyle rutin muayenelerini aksatmamaları önemlidir.

Polikistik Over Sendromu olan kadınlar zor da olsa hamile kalabilirler. Zorluğu yaratan sadece hastalığın kendisi değildir. Polikistik over hastalığı çoğu zaman aşırı kilolu olmak (obezite) ile paralel seyretmektedir. Böyle durumlarda, hayat tarzındaki değişiklikler hamile kalmak için verilen çabayı destekleyici olabilmektedir.

Eğer hastada hem Polikistik Over Sendromu hem de obezite varsa kilonun %5 veya %10 kadarını kaybetmek, düzenli yumurtlamanın (ovulasyon) geri gelmesini sağlayabilir ve bu da hamilelik şansını artırır. Fakat Polikistik Over Sendromu olan obez bir hastanın kilo vermesi zor olabilir çünkü bu durumdaki çoğu hastada insülin direnci gelişebilmektedir ve bu da kilo vermeyi zorlaştırır. Böyle bir durumda insülin direncine uygun diyetler ve ilaçlarla hastanın kilo vermesi desteklenmektedir.

Beslenme ve aktivite düzeyindeki olumlu değişiklikler, âdet dönemlerinin düzene girmesini sağlayabilmektedir. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki düzenli egzersiz yapmak %50 oranında daha düzenli ovulasyon sağlayabilmektedir. Elbette sadece kilo vererek ya da egzersiz yaparak doğal yollarla hamile kalmayı beklemek doğru olmaz. Hastalar, gördükleri tedaviye ek olarak sağlıklı beslenmeli ve egzersiz yapmalıdır.

Kısırlık (İnfertilite) Tedavisi

Polikistik Over Sendromu olan hastaların çoğu, hastalık yumurtlamayı engellediği için bebek sahibi olamamaktadır. Bu yüzden de ilk basamak tedaviler, yumurtlamayı (ovülasyonu) tetiklemeyi amaçlar. Polikistik Over Sendromu olan hastalarda bu amaca yönelik kullanılan Klomifen ve Letrozole gibi farklı ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçlar her hastada etkili olmayabilir. Bu durumda devreye enjeksiyon şeklinde uygulanan hormonlar girer. Bu hormonlar FSH, LH ya da bunların kombinasyonlarından oluşabilir. Ayrıca doktorlar, hastanın durumuna göre hormonlarla ilaçların bir arada kullanılmasını önerebilir ya da ovaryan cerrahi ile aşılama yöntemlerini deneyebilir.

Ovaryan cerrahi (laparoskopik ovaryan drilling), ilaçlı tedaviye yanıt alınamadığında, PKOS hastasının hamile kalma şansının artırılması amacıyla tercih edilir ve tüp bebek tedavisi öncesinde denenir. Operasyon, karından 1 cm’lik, kasıktan 0,5 cm’lik birer kesi açılarak gerçekleştirilir. Karındaki kesiden organları net olarak görüntülemeye yarayan kamera ile giriş yapılır. Kasıktaki kesilerden ise yumurtalıklara ulaşılır ve gerektiği kadar delik açılarak yumurtlama kolaylaştırılmaya çalışılır.

Aşılama ise erkekten alınıp laboratuvar ortamında hazırlanan spermlerin rahme yerleştirilmesi işlemidir. Kadın yumurtlama dönemindeyken yapılan bu işlem kapsamında embriyo transfer eylemi, ince bir katater ile gerçekleştirilir. Bu teknik sayesinde başarılı bir sonuç elde etme oranı %15 oranında artmaktadır.

Tüm bu yöntemler doğru bir şekilde uygulandığında Polikistik Over Sendromu olan kadınların hamile kalma şanslarının olduğunu söylemek mümkündür. Bugüne değin birçok Polikistik Over sendromu olan kadın, bu tedaviler sayesinde hamile kalmış ve sağlıklı bebek sahibi olmuştur. Görüldüğü üzere henüz tüp bebek uygulaması aşamasına geçilmeden dahi Polikistik Over Sendromu olan kadınlar için fertiliteyi hedefleyen birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Tüm bu yöntemlerin işe yaramadığı durumlarda Tüp Bebek yöntemi denenmektedir.

Tüp Bebek tedavisine geçildiyse ilk aşamada çeşitli ilaçlar kullanılarak yumurtaların uyarılması sağlanır. İlaçların etkisiyle olgunlaşan yumurtalar için daha sonra çatlatma iğnesi kullanılır. Yumurtalar toplanabilecek duruma geldiğinde hasta anestezi altındayken uygun yöntemle toplanma işlem gerçekleştirilir. Bu aralık erkekten toplanan sperm ile toplanmış yumurtalar laboratuarda birleştirilir (mikroenjeksiyon). Döllenme gerçekleştirildikten sonra embriyolar bir süre gözlemlenir ve aralarından en sağlıklı olan(lar) hastanın rahmine yerleştirilir.

Polikistik Over Sendromu’nun varlığında uygulanan yumurtlama tedavilerinde, istenmeyen yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. Örneğin, OHSS, yani Ovaryan Hiperstimülasyon Sendromu/Aşırı Duyarlı Yumurtalık Sendromu olarak bilinen bir etki, vücutta sıvı birikimine neden olabilir. Akciğerlerde sıvı birikmesinden kanın pıhtılaşmasına, yumurtalıklarda aşırı büyümeden şiddetli karın ağrısına kadar tehlikeli birçok duruma yol açabilen bu sendromla karşılaşmamak için tüm sürecin doktor kontrolünde ve doktorun tavsiyelerine uyarak geçirilmesi önemlidir. OHSS önlemek amaçlı tedavi protokolleri uygulandığında ve elde edilen embriyolar dondurularak bir sonraki siklusta transfer edildiğinde gebelik oranları oldukça yüksek olabilmektedir.

PKOS Hastalarında Tük Bebek Başarı Oranı

Polikistik Over Sendromu’nda Tüp Bebek tedavisi, anıldığı gibi, ilaç, ameliyat ve aşılama tedavilerinin başarılı olmadığı, ek olarak erkek faktörünün de bu şemaya eşlik ettiği vakalarda uygulanır. İşlemin başarıyla nihayete erdirilmesi için hekim seçiminin önemi büyüktür. Bir diğer önemli konu da tedaviye katılımdır. Kısırlık, günümüzde hem kadınlar hem de erkekler için yaygın bir sorundur. Tüp Bebek tedavisi tercih edilmişse çiftlerin ikisinin de tedaviye yüzde yüz katılım sağlaması ve süreç boyunca birbirlerine destek olması olumlu sonuç alınması açısından önemlidir.

Polikistik Over Sendromu olan kadınlarda hayat tarzı değişikliklerine de gidilmesi gerekli olabileceğinden çiftlerin birbirlerini destekleyici ve motive edici tutumları çok daha önemli bir hâle gelir. Eğer çiftler sürece tamamen adapte olmuşlarsa Polikistik over sendromunda tüp bebek tedavileri başarılı bir şekilde sonuçlanma olasılığı yüksektir. Tüp bebek tedavisi gören genç Polikistik Over hastalarda hamile kalma şansı %70’ler civarındadır.

Polikistik Over Sendromunda Gebelik

Polikistik Over Sendromu olmasına karşın hamile kalmış kişilerde, ilk üç ayda düşükler artabilmektedir.  Bu nedenle gebe PKOS hastalarının takibi çok sıkı bir şekilde yapılmalıdır. Özellikle insülin direnci ve obezite de bu hastalıkla birlikte görülüyorsa gebelik kaybı riski artmaktadır. Yüksek insülin ve obezite, Polikistik Over hastalarında ilk üç ayda gebelik kaybı yaşanmasının önde gelen nedenleri olarak görülmektedir. Obez hamileliklerde, gebeliğe bağlı şeker hastalığının (gestasyonel diyabet) görülme olasılığı daha fazladır.

İnsülin salgı bozukluğu ya da glukoz intoleransı hem annenin hem de bebeğin sağlığını tehlikeye atabilir. İlk üç ayda düşük yaşanmaması için yine endokrinoloji kontrolünde gerekli önlemler alınır. Hastalar da bu süreçte doktor tavsiyelerine harfiyen uyarlarsa sağlıklı bir hamilelik geçirebilirler.

Sonuç olarak:

Tüm bu faktörler göz önüne alındığında Polikistik Over Sendromu olan ve hamile kalmakta güçlük çekenlerin bir kliniğe başvurması faydalı olacaktır. Doktorun tavsiye edeceği hayat tarzı değişiklikleri, reçete edeceği ilaçların kullanımı ve sonrasında Tüp Bebek tedavisi görmek, hamile kalma şansını büyük oranda artıracaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

Polikistik over sendromu olanlar tüp bebek tedavisiyle hamile kalabilir mi?

Evet, polikistik over sendromu olan kadınlar tüp bebek tedavisiyle hamile kalma şansına sahiptir. PCOS, doğal olarak gebe kalmayı zorlaştıran bir durum olsada, tüp bebek tedavisi bu sorunu aşmak için etkili bir yöntem olabilir.

Polikistik over olan biri tüp bebek tedavisi için hangi adımları izlemelidir?

Polikistik over sendromu olan biri, tüp bebek tedavisi için öncelikle bir üreme endokrinoloğu veya bir ürolog gibi bir uzmana başvurmalıdır. Uzman, genellikle yumurtalık fonksiyonunu düzenlemek ve ovulasyonu sağlamak için ilaç tedavisi önerebilir. Ardından, yumurtalıkların uyarılması için hormon ilaçları kullanılarak yumurtaların olgunlaşması sağlanır ve ardından tüp bebek prosedürü gerçekleştirilir.

PKOS’lu biri tüp bebek tedavisinde başarı şansı nedir?

PCOS’lu birinin tüp bebek tedavisindeki başarı şansı birçok faktöre bağlıdır, bunlar arasında yaş, vücut kitle indeksi, yumurtalık rezervi ve eşin sperminin kalitesi bulunur. Uygun tedavi ve yönetim stratejileriyle birlikte, polikistik over sendromu olan kadınların başarı şansı genellikle yüksektir.

PCOS’lu biri tüp bebek tedavisi için hangi ilaçları kullanabilir?

PCOS’lu biri için tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle yumurtalıkları uyarır ve yumurtaların büyümesini sağlar. Bu ilaçlar arasında gonadotropinler (FSH, LH), GnRH agonistleri veya antagonistleri, metformin gibi ilaçlar bulunabilir. Ancak, ilaç seçimi ve dozajı, doktor tarafından bireysel olarak belirlenmelidir.

Tüp bebek tedavisi polikistik over sendromunu iyileştirir mi?

Tüp bebek tedavisi, polikistik over sendromunu iyileştirmez, ancak bu durumda gebe kalmayı kolaylaştırmak için kullanılan bir tedavi yöntemidir.

Polikistik over olan birinin tüp bebek tedavisi için ne kadar süre geçirmesi gerekiyor?

Tüp bebek tedavisi süreci her birey için farklı olabilir. Tedavi süresi, hormon ilaçlarının kullanımı, yumurtaların olgunlaşması ve embriyo transferi gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Tedavi süresi genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir.

PKOS’lu biri tüp bebek tedavisi için ne kadar başarı şansına sahiptir?

PCOS’lu birinin tüp bebek tedavisi başarı şansı birçok faktöre bağlıdır. Bunlar arasında yaş, yumurtalık rezervi, eşin sperminin kalitesi ve tüp bebek merkezinin deneyimi bulunur. Genel olarak, uygun tedavi ve yönetim stratejileriyle birlikte polikistik over sendromu olan kadınların tüp bebek tedavisinde başarı şansı yüksektir.

Polikistik over sendromu olan birinin tüp bebek tedavisi sırasında hangi risklerle karşılaşabilir?

Tüp bebek tedavisi sırasında her bireyde bazı riskler olabilir. Polikistik over sendromu olan birinin karşılaşabileceği olası riskler arasında overstimülasyon sendromu (OHSS), multiple gebelikler, ilaç yan etkileri ve düşük riski yer alabilir. Bu riskler, uzman doktor tarafından takip edilmeli ve yönetilmelidir.

Polikistik over olan birinin tüp bebek tedavisi maliyeti nedir?

Tüp bebek tedavisi maliyeti ülkeden ülkeye, klinikten kliniğe ve tedavinin karmaşıklığına bağlı olarak değişebilir. Genellikle polikistik over sendromu olan birinin tüp bebek tedavisi maliyeti yüksek olabilir. Sigorta planınız varsa, tedavi masraflarının bir kısmı veya tamamı kapsanabilir. Ancak, maliyetler hakkında net bilgi almak için tüp bebek klinikleriyle iletişime geçmek en doğrusudur.