Miyom ameliyatı kapsamında uygulanacak teknik, hastanın mevcut durumuna yönelik doktorun yapmış olduğu değerlendirmeler neticesinde belirlenir.Miyom ameliyatı türlerine geçmeden önce miyomlar hakkında detaylı bilgi sahibi olunması, fayda sağlayacaktır.
Miyom Nedir?
Rahim kas tabakasında ortaya çıkan miyomlar, iyi huylu (selim) tümörlerdir. Bağ doku ve düz kaslardan oluşa rahim miyomları (uterus miyomları), geliştikleri yere göre farklı isimler ile adlandırılırlar. Rahim kas tabakası içinde kalanlara intramural miyom, rahim dış duvarına doğru büyüyenlere subseröz miyom, iç rahim duvarına doğru büyüyenlere ise submüköz miyom adı verilir. Çok nadir görülmekle birlikte rahmin ağzına yakın (servikal miyom) ve rahmi yerinde tutan bağlarda da miyom (intraligamenter miyom) oluşabilir.
Boyutları hastadan hastaya ciddi farklılık gösterir. Nohut kadar olabileceği gibi, 3-5 kilogram ağırlığında dev kitleler de olabilirler. Miyomların oluşumunda pek çok faktör rol alır. Miyomlar hormon duyarlı olduklarından üreme çağındaki kadınlarda hormonlara bağlı miyom boyutlarında değişiklikler izlenebilir. Üreme çağındaki (özellikle 35-55 yaş aralığında) kadınlarda sıklıkla karşılaşılan miyomların, menopoz evresinden sonra -hormon seviyelerindeki düşüşe paralel olarak- büyümeleri durmaktadır.
Boyutları küçük olduğunda miyomların hastaya ciddi bir sorun yaşatması beklenmez ve ancak kadın doğum uzmanı tarafından yapılacak muayenede tespit edilirler. Aşırı büyüme gösteren miyomlar ise büyük kitleler oluşturduklarında rahmi deforme etmeleri kuvvetle muhtemeldir. Ara kanama, aşırı kanama, süresi uzayan âdet kanaması, karın bölgesinde büyüme, ele gelen kitle, ağrı ve basınç hissi, idrar problemleri, hamile kalamama ya da düşük yapma gibi çeşitli sıkıntılara yol açabilirler.
Miyom Ameliyatı Hangi Durumlarda Yapılır?
Miyom ameliyatı yapılıp yapılmayacağına etki eden birçok faktör bulunmaktadır. Cerrah, boyutları küçük olan ve hastada şikâyete sebep olmayan miyomları rutin kontrollerle gözlemleme ya da hormonlu/hormonsuz ilaçlarla tedavi etme yoluna gidebilir. Miyomların boyutlarının yanı sıra bulundukları bölge, büyüme hızları, sebep oldukları şikâyetlerin sıklıkları, türleri ve şiddetleri ile hastanın yaşı ve anne olma isteği de miyom ameliyatı gerekliliğini belirleyen etmenlerdir. Cerrah, miyom ameliyatı yapılması kararını tüm bu faktörleri göz önünde bulundurarak verir.
Miyom Ameliyatı Yapılması Gereken Durumlar
Şayet ameliyat dışında bir tedavinin uygulanması hastanın şikâyetlerini gidermiyor, dahası günbegün artırıyorsa bu aşamada da cerrah, hangi tür miyom ameliyatı yapılacağını kesinleştirir. Miyomun nitelik ve nicelik özellikleri, yöntemlerden hangisinin seçileceğini belirleyen en önemli etmenlerdir.
Myomektomi Ameliyatında Kullanılan Cerrahi Teknikler
Abdominal (Açık) Myomektomi (Laparatomi)
Ağırlıkla çok büyük (>10cm), fazla sayıda (3’den fazla), kanser şüphesi olan miyomlarda uygulanan miyom ameliyatı tekniğidir. Açık bir ameliyat olup hasta genel anestezi altındayken uygulanır ve hastadan hastaya değişmekle birlikte yaklaşık bir saat sürer. Miyoma ulaşmak için hastanın karın bölgesine genellikle yatay kesi açılır. Bikini bölgesinde kalan yatay kesi, yara izi ve sonrasında vereceği ağrı bakımından daha avantajlıdır. Miyom ameliyatı esnasında açılan bu kesiler, cerrahın miyomu daha rahat incelemesine olanak sunar. Ulaşılan miyom, cerrahi aletlerle dokusundan ayrılarak alınır. Rahmin onarılması sonrası kesiler dikilerek ameliyatsonlandırılır.
Ameliyat sonrası hastanede müşahede altında tutulan (1-2 gün) ve daha sonrasında taburcu olan hastalara ağrı kesici ilaçlar verilir. Hastaların miyom ameliyatı sonrasında yürümeleri oldukça önemlidir. Hastaların ayrıca yaklaşık 15-20 gün süresince ağır işlerden kaçınması, cinsel birliktelik yaşamaması gerekir. Bol sıvı alımı bol yürüyüş ile hastaların hızla iyileşmesi beklenir.
Miyom ameliyatı gebelik istemi varsa kişinin cinsel birliktelik yaşamaya başladığında gebe kalmamak için korunması istenir. Ancak ameliyat üzerinden yaklaşık 6 ay geçmeden hamile kalınması ve doğumun normal yolla yapılması önerilmez.
Menopoza kadarki dönemde miyomların tekrarlaması olasılığı mevcuttur. Ancak bu olasılık düşük olup, tekrar cerrahi gerekliliği o aşamada yeniden yapılacak değerlendirme ile karara bağlanır.
Laparoskopik (Kapalı) Myomektomi
Miyom ameliyatı tekniklerinden bir diğeri de laparoskopik yöntemdir. Hasta genel anestezi altındayken uygulanır ve hastadan hastaya değişmekle birlikte yaklaşık 1 ila 2 saat sürer. Ağırlıkla boyut olarak 10 cm’i, adet olarak da 4’ü geçmeyen ve rahmin dış duvarına yakın olan miyomları almada tercih edilen bu teknikte ilk olarak göbek deliği ya da çevresinden ufak birkaç kesi (0,5-1 cm) açılır. Açılan kesiler kullanılarak karın karbondioksitle şişirilir ve boşluğa yerleştirilen “laparoskop” adlı cerrahi bir aletle rahim ile bağlantılı organlar görüntülenir. Miyomlar karındaki küçük kesilerden parçalanarak veya vajinadan çıkarılır.
Miyom ameliyatı sonrası hastalar, 1 gece hastanede müşahede altında tutulur. Laparoskopik (kapalı) myomektomi sonrası hastanın iyileşme süresi, abdominal (açık) myomektomi sonrasındaki iyileşme süresine kıyasla çok daha kısadır (1 ila 2 hafta). Ameliyat sonrasında yaşanan miyomların tekrarlaması ve buna bağlı rahmin tamamen alınması gerekliliği açısındansa açık ve kapalı miyom ameliyatı tekniği açısından fark yoktur.
Histeroskopik Miyomektomi
Submüköz miyomların alınması için tercih edilen histeroskopik miyomektomi, hasta genel anestezi altındayken uygulanır ve hastadan hastaya değişmekle birlikte yaklaşık yarım saat sürer. Karın açılmaz. Bu yöntemle miyomlara, vajinaya yerleştirilen histeroskop adlı cerrahi aletlerle ulaşılır ve rahim boşluğunu genişleten bir sıvı ile işlem yapılır. Rahim duvarları net bir şekilde incelenebilir. Bu rezektoskop aracılığı ile parçalanan miyomlar vajinal yoldan çıkarılır. Hasta bu kısa işlemin ardından aynı gün taburcu olur. Diğer ameliyatlarında olduğu gibi bu ameliyat sonrasında da miyomların tekrarlama olasılığı vardır.
Rahmin Alınması (Histerektomi)
Çocuk sahibi olmak istemeyen, kanser şüphesi veya riski olan kişilerde tercih edilen yöntemdir. Ameliyat, karında kesi ya da delik açılarak veya vajinal yoldan yapılabilmektedir. Hastanın rahminin bütünüyle alınması, hastanın şikâyetlerinden hızla kurtulmasına, ara kanamaların ya da aşırı kanamaların kesilmesine ve elbette tekrar miyom oluşumunun önüne geçilmesine olanak sunmaktadır. Seçilecek tekniğe göre süresi değişen rahim alma ameliyatları ekseriyetle genel anestezi altında uygulanmaktadır. Rahim alınmasıyla ilgili detaylı bilgiye Rahim Alınması yazımdan ulaşabilirsiniz.
Yapılacak miyom ameliyatı ve ameliyat öncesi ile sonrasındaki sorumluluklarınız hakkında doktorunuzdan bilgi almayı unutmayınız.
Sıkça Sorulan Sorular
Miyom ameliyatı için tercih edilen yöntem hangisidir?
Miyom ameliyatı için tercih edilen yöntem, miyomun boyutuna, sayısına, konumuna ve hastanın semptomlarına bağlıdır. Her durumda, doktor ameliyat seçeneklerini değerlendirir ve hastaya en uygun yöntemi önerir.
Laparoskopik miyomektomi nedir?
Laparoskopik miyomektomi, bir endoskop (laparoskop) ve küçük kesiler aracılığıyla miyomların çıkarılması anlamına gelir. Bu yöntem, kısa bir iyileşme süresi ve daha az komplikasyon riski sunar.
Laparotomik miyomektomi nedir?
Laparotomik miyomektomi, bir cilt kesisi ile yapılan açık karın ameliyatıdır. Bu yöntemde, miyomlar çıkarılır ve rahim korunur. Laparotomik miyomektomi genellikle daha büyük miyomlar için tercih edilir.
Histerektomi nedir?
Histerektomi, rahmin tamamen çıkarılması anlamına gelir. Bu işlem, miyomların tedavisinde kullanılabilir, ancak doğurganlık beklentisi olan kadınlar için tercih edilmeyebilir.
Rahim arter embolizasyonu nedir?
Rahim arter embolizasyonu, miyomların kan kaynağını kesmek amacıyla rahim arterlerine ince tüpler aracılığıyla embolizan madde enjekte edilmesini içeren bir girişimsel radiyoloji prosedürüdür.
Robotik miyomektomi nasıl yapılır?
Robotik miyomektomi, robotik cerrahi sistemlerin kullanıldığı laparoskopik bir yöntemdir. Robotik cerrahi, daha hassas hareket yeteneği sunar ve cerrahın karmaşık miyomları çıkarmasını kolaylaştırabilir.
Hangi miyom ameliyat seçeneği en iyisidir?
Hangi miyom ameliyat seçeneğinin en iyi olduğu, miyomun boyutuna, sayısına, konumuna ve hastanın semptomlarına bağlıdır. Her durumda, doktor ameliyat seçeneklerini değerlendirir ve hastaya en uygun yöntemi önerir.
Hangi miyom ameliyat seçeneği doğurganlık üzerinde daha az etkiye sahiptir?
Laparoskopik miyomektomi, rahmin korunmasını sağlar ve doğurganlığı koruyan bir seçenektir. Bu yöntem, miyomların çıkarılmasını ve rahmin onarılmasını içerir.
Miyom tedavisi için hangi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır?
Miyom tedavisi için hastanın yaş, doğurganlık isteği, miyom semptomları, miyomların boyutu, konumu ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.