Halk arasında yaygın olan birçok farklı inanış gibi gebelik döneminde meydana gelen “bir besini aşırı miktarda isteme” durumuna da aşerme denmekte ve bu oldukça önemsenmektedir. Canı herhangi bir şey aşeren anne adayının aşerdiği şeyi hemen tüketmemesi durumunda hasta olacağına, bebeğine bir zarar geleceğine ya da bebeğinin vücudunda aşerdiği şeyin izinin çıkacağına dair birçok söylenti de halk arasında mevcuttur. Ancak tüm bunlar diğerleri gibi halk söylentilerinden ve batıl inanışlardan ibarettir. Biz, bu yazımızda sizlere gebelik döneminde meydana gelen aşermenin bilimsel boyutlarını anlatacak ve kafanızdaki soru işaretlerini giderilmesine yardımcı olacağız.
Hamilelikte Aşerme Neden Olur?
Birçok kadının, gebelik dönemine dair anlattığı birçok aşerme hikayesi vardır. Gecenin bir yarısında canı erik çeken kadından, sabahın köründe ciğer yemek isteyeni, akşam yemeğinden sonra canı aşure çekeninden, öğlen turşu yemek isteyenine kadar birçok aşerme hikayesi ile karşılaşmamız mümkündür. Bu hikayelerin büyük bir çoğunluğu doğrudur. Çünkü tüm hamile kadınların canı hamilelik dönemlerinde farklı gıdaları çekebilmektedir. Çevrenizdeki birçok hamile kadında bu olayı gözlemlemeniz mümkündür.
Bilim, son yıllara kadar bunun sebebini açıklayamasa da son zamanlarda yapılan araştırmalar, bunun psikolojik sebepleri olduğunu ortaya koymuştur. Çünkü hamile kadınların canı bazen gıda yerine kum, kil ya da toprak da çekebilmektedir ve bunun sebeplerinin psikolojik olduğu gayet açıktır. Eğer siz de böyle bir durum yaşıyorsanız, doktorunuza danışmalısınız.
Bir diğer yandan gebelik sürecinde aşerme, sık hale geldiğinde kilo problemi yaratabilmektedir. Eğer sağlıklı ürünleri aşeriyor ve tadınca isteğiniz gidiyorsa korkulacak bir durum yoktur. Ancak her zaman tedbirli olmalı ve fazla kaçırmamalısınız. Ayrıca aşermenin gebeliğin üçüncü ayında sona erdiğini de unutmamak gerekir.
Gebelikte Aşerme Ne Zaman Biter?
Hamilelik sürecinde kadın vücudunda artan östrojen ve progesteron hormonları da aşermenin sıklığını ve şiddetini artırmaktadır. Bu oldukça doğal bir durumdur, doğumun ardından bu hormonlar eski normal seviyelerine dönecektir. Bir diğer yandan vücutta oluşan demir eksikliğine bağlı ortaya çıkan kansızlık da hamilelik süreci boyunca aşermeyi tetikleyici rol oynayabilir. Eğer sık aşerdiğiniz bir gebelik süreci yaşıyorsanız mutlaka kansızlık yaşayıp yaşamadığınızı tetkik ettirmek için kan oranınızı ölçtürmeli ve eğer kansızlık sorun ile karşı karşıyaysanız, kan yapıcı gıdalar tüketmelisiniz. Kırmızı et, pekmez, kuru üzüm, yeşil yapraklı sebzeler ve bademin kan yapıcı özelliği olduğu bilinmektedir.
Hamilelik süreci boyunca dengeli ve düzenli beslenmiyorsanız da aşerme konusunda sıkıntı yaşayabilirsiniz. Vücut, ihtiyacı olan vitamin ve mineral eksikliklerini aşerme yoluyla ifade edebilir ve siz de bu besinlere karşı yoğun bir istek hissedebilirsiniz. Eğer sık sık aşeriyorsanız kanınızdaki vitamin ve minerallerin değerlerini ölçtürmelisiniz. Vitamin eksikliği yaşıyorsanız eksik vitaminleri besinler ya da multivitamin takviyeleri ile tamamlayabilirsiniz.
Gebelik sürecinde anne adayları birçok farklı besini aşerebilirler. Aşerilen besinler aslında anne adayına vücut tarafından verilen bir mesaj yerine geçmektedir. Vücut hangi gıdalara gereksinim duyuyorsa bunu aşerme vasıtasıyla istemekte ve büyük bir isteğe neden olmaktadır. Bu aşerme kimi zaman tuzlu, kimi zaman tatlı şeylere karşı ortaya çıkarken, bazen baharatlı bazen de asitli şeyler aşerilebilmektedir.
Hamilelikte Tuzlu Yiyecekler Aşermek
Tuzlu yiyeceklere aşeren vücudun mesajı sodyum eksikliğidir. Eğer sodyum eksikliğine sahip bir beslenme düzeniniz varsa vücut ana maddelerinden biri sodyum olan tuzu aşererek bu ihtiyacı istekle elde etmek istemektedir. Tuzlu yiyeceklere aşermenin bir diğer sebebiyse kan hacminizin artmasıdır. Tuz tüketildiği zaman kan hacmini artıran bir gıdadır. Bu nedenle eğer vücudunuz düşük tansiyonu yani yüksek kan hacmini seviyorsa tuzlu yiyecekleri aşermeye yatkın olabilir.
Gebelikte Tatlı Yiyecekler Aşermek
Birçok kadın gebelik sürecinin büyük bir bölümünde tatlı gıdalara aşerir. Bunun sebebi kan şekerinin düşük olması ve vücudun şekere ihtiyaç duymasıdır. Vücut, şekere olan ihtiyacını aşerme yoluyla gösterir ve tatlı şeyler aşerir. Bu durumda dikkat etmeniz gereken asıl kural tatlı tüketirken aşırıya kaçmamaktır. Çünkü bu durumda kilo problemi ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Hamilelikte Baharatlı Yiyecekler Aşermek
Eğer gebelik sürecinde vücudunuz baharatlı besinler aşeriyorsa bunun sebebi aromatik bir damak tadına sahip olmanızdır. Eğer tatlı ve tuzlu yiyeceklerden sıkıldıysanız canınız baharatlı yiyecekler çekebilir. Burada dikkat etmeniz gereken husus fazla acı tüketmemektir. Ayrıca bazı baharatların hamilelik süreci boyunca kullanılmaması gerekir. Ayrıca eski bir Hint inanışına göre hamilelik süresince baharatlı yiyecekler aşeren kadının erkek, tuzlu yiyecekler aşeren kadının ise kız çocuğu olmaktadır. Ancak bunun eski bir batıl inanç olduğunu unutmamak ve artık sadece geleneksel bir motif olarak yaklaşmak gerektiğini unutmamalıyız.
Gebelikte Asitli Yiyecekler Aşermek
Bazı gebeliklerde anne adayının asitli besinleri aşerdiği gözlemlenmektedir. Greyfurt, portakal, limon gibi yiyeceklere karşı ortaya çıkan bu aşermenin iki tür mesajı olabilir. İlk mide asidinin az olmasıdır. Mide, yeterince salgılayamadığı asidi dışarıdan almak için asitli yiyecekler aşerilmektedir. İkinci sebep ise C vitamini eksikliğidir. Bildiğimiz gibi, narenciye ürünleri yani turunçgiller C vitamini açısından oldukça zengindir. Vücut bu bakımdan bu yiyecekleri aşerebilmektedir.
Hamilelikte Kum, Toprak, Kil veya Pil Aşermek
Yiyecek olmayan kum, toprak, kil ya da pil gibi şeylerin aşerilmesi psikolojik bir sorundur. “Pika” olarak adlandırılan yiyecek olmayan şeyleri aşerme sendromu bir psikiyatrist tarafından kontrol ve tedavi edilmelidir. Eğer siz de böyle bir problem ile karşı karşıya iseniz mutlaka bir hekimden destek almalısınız. Çünkü bu tür şeylerin yenmesi hem annenin hem de bebeğin sağlığını tehlikeye sokmaktadır. Bu durum uzmanlar tarafından genel mineral ya da demir eksikliği olarak yorumlanmaktadır. Eğer dengeli ve düzenli beslenir ve hekimlerden gerekli desteği alırsanız bu sorunun üstesinden kolayca gelebilirsiniz.
Gebelikte Aşermeyi Kontrol Etmek
Peki tüm bunlardan sonra hamilelik süreci boyunca aşermeyi kontrol altına alıp alamayacağınız hakkında birkaç bilgiye ne dersiniz?
Hamileliğin ilk aylarında ortaya çıkan, sonrasında azalarak kaybolan aşerme duygusu, bilimsel açıklamaları olan bir olgudur. Bir hamilelikte hiç aşerme olmayacağı gibi hamileliğin son ayında da bir aşerme vakası görülebilir. Ancak tüm bunlara rağmen aşermeyi kontrol altına alabilmenin yolları da mevcuttur. Çünkü bir aşerme kontrol altına alınmazsa çok gıda tüketimine ve kilo artışına sebep olabilir. Bu da hem annenin hem de bebeğin sağlığını tehdit eder.
Aşermeyi kontrol altında tutabilmenin ilk ve en önemli şartı hekim muayenesidir. Siz de bir hekime başvurarak vitamin ve mineral sayımınızı yaptırabilir ve neden aşerdiğinizi anlayarak eksik vitaminlerinizi doğal yollardan tamamlayabilirsiniz. Bir diğer yandan hiçbir zaman kahvaltıyı atlamayın ve her gün güne kahvaltı yaparak başlayın. Eğer yeterli miktarda besin alarak güne başlarsanız, enerjinizi koruyup zinde kalır ve aşerme gereksinimi duymazsınız.
Öğünlerinizi az az ve sık sık olarak düzenlemeniz de aşerme duygunuzun ortadan kalkmasına yardımcı olacaktır. Özellikle uzun süre aç kalan hamile kadınların kan şekerleri düştüğü için tatlı aşerdikleri gözlemlenmiştir. Son olarak, düzenli egzersiz yapmak aşerme duygunuzu yenmenize yardımcı olacaktır. Çünkü yapılan fiziksel aktiviteler sizin daha zinde olmanızı sağlayacak ve hormon seviyenizi dengede tutmanıza yardımcı olacaktır. Hamilelik sürecinde ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmanız gerektiği için her gün yarım saatlik bir yürüyüş düzenli bir egzersiz için size yeterlidir.