Endometriozis’te infertilite (kısırlık) çok sıklıkla karşılaşılan bir problemdir. Endometriozis’te bebek isteği doğru planlama ve değerlendirme sonrası uygun tedavi ile gerçekleştirilebilir.

Rahim iç duvarı (endometrium) dokusu, ergenlik döneminden menopoz dönemine kadar her ay ve döllenme olmadığı müddetçe âdet kanamasıyla birlikte dökülür. Endometrozis üreme çağındaki kadınlarda görülen bir hastalıktır. Rahim iç dokusunun çeşitli sebeplerle yumurtalıklara, bağırsaklara, rahim arkası boşluğa, vajen ile bağırsağın son bölümü arasına, rahim tüpleri üstüne ya da çevresine, mesaneye, rahmi tutan bağlara veya karın zarına yerleşmesi durumudur.

Endometriozis’te bebek isteği gerçekleşmesi bu nedenle zordur. Karın içi üreme organlarında endometriozis organ fonksiyonlarını bozar ve üremeye engel olmaktadır. Bunu bilen hastalar da endometrozis tanısı konduğu anda gebe kalıp kalamayacaklarını merak ederler. Detaylı bilgi için Endometriozis Nedir yazımı okuyabilirsiniz.

Endometriozis (Çikolata Kisti) Nasıl Anlaşılır?

Endometrozis, kimi kadınlarda “başa çıkılabilecek” düzeyde şikâyetlere neden olurken -ya da hiçbir belirti vermezken- kimilerinde dayanılmayacak sancılara sebep olur. Bu sancılar âdet dönemlerinde, ya da cinsel birliktelikte; karında, kasıkta ya da makata doğru olabilir ve ergenlik döneminden sonra geçen yıllar içinde daha da şiddetlenebilir. Endometriozis’te bebek isteği duyan kadınların hikâyesinde ise hastalık, “gebe kalamama” ile kendini gösterir. Bu tür hastalar, endometrozis evresine uygun tedavi ile gebe kalma şansına hâlâ sahiptirler.

Endometriozis Neden Olur?

Bebek sahibi olmakta sorun yaşayanların yaklaşık %40’ında ve tüm kadınların ortalama %4’ünde görülen çikolata kisti tanısı, günümüzden yaklaşık bir asır önce konmuş olsa da ortaya çıkış nedeni ya da nedenleri hâlâ net olarak saptanamamıştır. Endometriozis gelişimi ile farklı teoriler olduğu gibi, aile hikayesi de önemlidir. Buna karşın ailesel yatkınlığın var oluşu, gelecek kuşaklarda endometriozis’in %100 ortaya çıkacağı anlamına gelmez.

Endometriozis Tanısı Nasıl Konur?

Âdet döneminde yaşanan kronik sancılar ile cinsel birliktelik esnasındaki acılar çikolata kisti varlığı konusunda uyarıcı olsa da bu şikâyetler başka rahatsızlıklar sebebiyle de ortaya çıkabileceği için kesin bir belirti olarak değerlendirilemezler. Hastalığın genel jinekolojik muayenede ve ultrasonografide saptanması da oldukça zordur. Buna karşın pelvik muayenede şüpheli görülen durumlar hastanın şikâyetleriyle eşleştirildiğinde endometriozisi işaret edebilir. Çikolata kistlerinin varlığı saptanırsa endometriozis hastalığının mevcudiyetinden açık bir şekilde bahsedilebilir. Laparoskopik ameliyat ise kesin tanı konması için tek başına yeterlidir.

Endometrozis’in sınıflandırılmasında dört farklı evre söz konusudur: Bunlar sırasıyla minimal, hafif, orta ve ağırdır. Sınıflandırmada dokuların bulundukları yer, dağılımları, yayılımları, yapışıklık ağırlığı gibi etkenler göz önünde bulundurulur. Hafif endometriozis ufak yüzeyel lezyonlardan oluşurken, orta ve ağır endometrioziste çikolata kistleri ve ciddi yapışıklıklar gözlemlenir. Endometriozis’te bebek isteği duyan kadınların bu isteklerini gerçeğe dönüştürmesi, hangi hastalık evresine dâhil olduklarıyla ve bundan daha da önemlisi hastalığın evresine uygun tedavi olup olmadığıyla ilişkilidir.

Çikolata Kistleri

Rahim içi dokusu over içine yerleştiğinde burada her ay kanama yaparak kist oluştururlar. Bu kistlere çikolata kisti denmesinin sebebi ise kistin içindeki sıvının çikolatayı andırmasıdır. Boyutları 1 cm ila 15 cm aralığında olan çikolata kistleri, şiddetli sancılara, yumurtalıklarda, tüplerde veya rahimde yapışıklığa neden olabilir. Bu kistlerin varlığı, hamile kalmayı zorlaştırabilir ya da tersi senaryoda var olan kistlerin alınmasının ardından hastalar, hamile kalabilir.

Endometriozis ve Kısırlık

Endometriozis’te bebek isteği zorlaştıran bir hastalık olsada, tedavi ile bebeğini kucağına alan onbinlerce hasta vardır. Bu nedenle endometriozis, infertiliteye her koşulda sebep olur, demek yanlış olur ancak yine de endometriozis tüplerde tıkanıklığa sebep olduğunda ya da genel bir tabirler üreme organlarının işleyişine engel olduğunda infertilitenin ortaya çıkması olağandır. Orta ve ağır evre endometriozisde infertilite daha yaygın görülmektedir. İnfertilite şikâyeti üzerine yapılan laparoskopik cerrahi girişimlerin en az %20’sinde, en çok da % 48’inde endometriozis teşhisi konmaktadır.

Endometriozis Tedavisi ve Hamilelik

Endometrioziste bebek isteği olan kadınlar için nasıl bir tedavi yöntemi uygulanacağı hastalığın hangi evreye dâhil olduğuna ve bireysel özelliklere göre belirlenir. Şayet minimal endometriozis söz konusuysa ve hastanın yaşı 35’in altındaysa ve yumurta rezervi normalse, sperm iyi ise öncelikli olarak doğal yollardan bebek sahibi olunması için çiftlere gerekli süre tanınır. Hamilelik gerçekleşmezse laparoskopik tedavi aşamasına geçilir. Laparoskopik cerrahi sonrası hamile kalabilme şansı anlamlı artış gösterir. Hastalar, hamile kalabilmek için ameliyat sonrası 6 ay gibi bir süre geçmesi gerektiğini bilmeli; geçen bu sürede hamile kalamadıkları için umutsuzluğa düşmemelidirler.

Endometriozis Tedavi Edilebilir mi?

Hastalık daha ileri seviyede ise, yumurta rezervi azaldı ise, tüpler hastalığa bağlı tıkalı ise, erkekte de kimi sorunlar varsa tüp bebek tedavisi tercih edilir. Kadının endometriozis’i ağırsa ve vakit kaybetmeden tüp bebek tedavisine başlanması verilen en sağlıklı karar olmaktadır. Endometriozis’in tüp bebek tedavisinin başarısını düşürüp düşürmediği, endometriozis’te bebek isteğiolan kadınların merak ettiği konudur. Endometriozis tüp bebek hastalarında sıklıkla görülen azalmış yumurta rezervi ve az yumurta gelmesidir. Ancak, bugüne kadar yapılan çalışmalarda, hastalığın tüp bebek ile elde edilen canlı doğum oranlarını azaltmadığı söylenebilir.

Çikolata Kistleri ve Hamilelik

Endometriozis, çikolata kistleri oluşturmuşsa bu kistlerin laparoskopik cerrahi ile çıkarılıp çıkarılmaması konusunda verilecek karar oldukça önemlidir. Hastanın öncelikle eşi ile beraber değerlendirilmesi, cerrahi öncesi yumurta rezervinin belirlenmesi gereklidir. Daha önce geçirilmiş yumurtalık cerrahisi varsa, over rezervi düşükse, kötü huylu hastalık riski yoksa, 3 cm’den küçük bir kistik yapı ise genellikle laparoskopik cerrahi düşünülmez. Diğer durumlarda hasta bazlı karar vermek gereklidir.

Bebek isteği olan endometriozis hastalarında ağrı tedavisi eş zamanlı yapılamaz ve ağrıları dindirmede kullanılan ilaçların infertilite (kısırlık) tedavisinde yeri yoktur.

Özetle, endometriozis’te bebek isteği duyan kadınlarda, hastalıklarının hangi evrede olduğu belirlenmeli; yaşlarına, hastalığın seyrine ve evresine göre en uygun tedavi yöntemi uygulanmalıdır. Endometriozis tanısı ağırlıkla infertilite (en az bir yıl süreyle korunmasız ve bir haftada birden çok kez yaşanan ilişkiye rağmen hamile kalınamaması durumu) nedeniyle yapılan araştırmalar sonucu konuyor olsa da her senaryoda sonuç kısırlık olmaz. Endometriozis’te bebek isteği uygun tedavi ile gerçekleştirilebilir.

Endometriozis ve hamilelik konusunda detaylı bilgi için Ankara’da bulunan kliniğim ile irtibata geçebilir, randevu alarak kontrole gelebilirsiniz.

Konuyla ilgili aklınıza takılan soruları yorumlar kısmından bana iletebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Endometriosis, hamilelik şansını etkiler mi?

Evet, endometriosis hamilelik şansını etkileyebilir. Hastalık, rahim iç zarının (endometrium) dışında başka bölgelerde de büyüme göstererek yumurtalıkların, tüplerin ve çevre dokuların işlevlerini etkileyebilir.

Çikolata kistleri hamilelik sırasında büyür mü?

Çikolata kistleri genellikle hamilelik sırasında büyümez. Ancak bazen hamilelik hormonları kistin büyümesine neden olabilir. Bu nedenle, çikolata kisti olan biri hamilelik sırasında doktor tarafından yakından takip edilmelidir.

Endometriosis olan biri hamile kalmak için ne yapmalı?

Endometriosis olan biri hamile kalmak için öncelikle bir üreme uzmanına danışmalıdır. Uzman, hastalığın derecesine ve diğer faktörlere bağlı olarak uygun tedavi seçeneklerini değerlendirebilir ve yardımcı olabilir.

Çikolata kistleri tedavi edilmeden hamile kalınabilir mi?

Çikolata kistleri tedavi edilmeden hamile kalınabilir, ancak kistin büyüklüğü, semptomlar ve diğer faktörler hamilelik şansını etkileyebilir. Büyük kistler ve semptomlar varsa, tedavi edilmesi önerilebilir.

Endometriosis hastaları doğal yollarla hamile kalabilir mi?

Evet, endometriosis hastaları doğal yollarla hamile kalabilir. Bazı hastalar, hastalığın semptomlarının hafif olduğu veya tedavi gördükten sonra doğal yollarla hamile kalabilirler. Ancak bazı durumlarda yardımcı üreme teknikleri gerekebilir.

Çikolata kistleri hamilelik sırasında nasıl takip edilir?

Çikolata kisti olan bir kadın hamile kaldığında, doktoru hamilelik süresince kisti izlemek ve olası komplikasyonları değerlendirmek için düzenli kontroller planlayabilir. Ultrason ve diğer görüntüleme testleri kullanılabilir.

Endometriosis hamilelik sırasında komplikasyonlara neden olur mu?

Endometriosis hamilelik sırasında komplikasyonlara neden olabilir. Hastalığın varlığı, erken doğum riskini artırabilir ve bazen gebelikte ağrı veya diğer semptomlar yaşanabilir. Ancak, endometriosislu kadınlar genellikle sağlıklı bir gebelik geçirirler.