Dermoid kist, içerisinde embriyolojik dönemden kalan hücre tiplerinin oluşturduğu doku ve ön organların bulunduğu, kese şeklindeki kitlelerdir. Matür kistik teratom olarak da bilinirler. Bunun nedeni çoğu durumda kansere neden olmayan iyi huylu tümörler olmalarıdır. Genellikle belirti göstermezler ve 10’lu yaşların sonlarından sonra genç kadınlarda görülürler.

Dermoid Kist Nedir?

Dermoid kist ya da teratom overler (yumurtalıklarda) gelişebilen, iyi huylu bir tümördür. Yağlı bir yapıya sahiptir. İçerisinde normalde orada gelişmemesi gereken saç, kemik, yağ ve hatta diş gibi bazı şeyler bulundurabilir. Üreme organlarında erkeklerde testis; kadınlar için yumurtalıklarda gelişirler. Oluşturabileceği potansiyel komplikasyonlar nedeniyle belirli bir büyüklükten sonra cerrahi işlem ile alınmaları gerekir. Bir dermoid kist, keseli bir yapıya sahiptir. Çoğunlukla 10 santimetreden küçüktür ve içerisinde bazı organlar bulundurabilir. Diş, göz, yağ, kan, saç, kemik, tırnak gibi, dokular bulundurabilirler.

Dermoid kist, %95’ten fazla olasılıkla iyi huyludur. Çok az bir kısmı ise kansere yol açabilecek özellikte, immatürdür. Cerrahi işlemler ile uzaklaştırıldığında tekrarlama olasılığı nadirdir ama daha önce teşhis edilemeyen ikinci yumurtalıktaki kist, durumun tekrarlamasına neden olabilir. Dermoid kist farklı olarak her iki yumurtalıkta birden gelişebilen bir kisttir. Bazı durumlarda bunun önceden görülmesi mümkün olmayabilir ve bu nedenle kist tekrar görülebilir.

Çoğunlukla, 10’lu ve 20’li yaşlarda gelişir. Menopoz sonrası dönemde (40 yaşının üzerinde) gelişen dermoid kist immatür (kansere neden olabilen) olabilir. Belirti vermesinden ötürü tanı konulması gecikebilir.

Dermoid Kist Neden Olur?

Vücudumuz henüz embriyonik dönemdeyken endoderm ektoderm ve mezoderm hücre gruplarından oluşur. Bu hücre grupları farklı organ ve dokuların oluşumunda rol oynar. Bu üç tip hücre grubu, vücutta yumurtalık içerisinde mevcuttur. Dermoid kist, yumurtalıklarda gelişebilen, içi dolu kesecik şeklindeki kistlerdir.

Dermoid kist, bu hücre tiplerinin artıklarının yumurtalıklara yerleşip, bir nedenden ötürü orada gelişmesi nedeniyle olur. Gelişime neyin neden olduğu hala tam olarak bilinemez ancak özellikle genç yaşlarda gelişmeye başlar.

Kese içerisinde büyük oranda yağ bulunur. En az iki hücre tipi de mevcuttur. Bu hücre tipleri, saç, tırnak, gibi doku ve organların oluşumunda görev yaparlar. Artık hücre tipleri kese içerisinde gelişir ve zaman içerisinde büyüyebilir. Buna dermoid kist, daha doğrusu teratom denir.

Dermoid Kisti Belirtileri

Dermoid kist çoğunlukla hiçbir belirti göstermez. Bu durum geç tanı konulmasına ve kistin büyümesine neden olabilir. Belirti olmadığından genelde, rutin gebelik kontrolleri sırasında, düzenli jinekolojik muayene sırasına ya da eğer kist kendi çevresinde döndü ise (torsiyon) neden olduğu ağrı ile görülebilir.

Dermoid kist belirtileri, kist büyüdükçe ortaya çıkabilir. Ancak genellikle asemptomatiktir. Genç yaşlarda gelişmesi, henüz rutin kontrollere gitmeyen kişilerde kistin zamanla büyümesine neden olur. Çoğu zaman zararsız olsa da kistin büyümesi bazı komplikasyonlara ve semptomlara neden olabilir.

Eğer dermoid kist (teratom) büyükse:

• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Kanamalar
• İdrar yaparken ağrı
• Karın bölgesinde şişlik
• Pelvik bölgede baskı gibi belirtiler gösterebilir.

Dermoid Kist Nasıl Teşhis Edilir?

Dermoid kist belirti genellikle belirti göstermez. Bu nedenle, hastaların kliniklere başvurması da zorlaşır. Tanısı genellikle hamilelik dönemindeki rutin kontrollerde konur. Tanı koyulma sıklığı 10’lu yaşların sonundan 20’li yaşların ortalarına kadar yoğundur. Basit ultrasonografi MRI ya da BT ile tanısı konulabilmektedir. Ultrasonografi tanı konulmasında büyük oranda kesinlik sağlar.

Çoğunlukla bir kliniğe başvurulduğunda, fiziksel muayene sonrası ultrasonografi istenir. Kistin görüntüleme teknikleri altındaki görüntüsü karakteristiktir. Bu nedenle kolaylıkla tanı konulabilir.

Dermoid Kist Zararları

Dermoid kist çoğunlukla zararlı değildir. Büyük bir kısmı kansere sebep olmaz ve büyümediği sürece pek bir komplikasyon riski yoktur. Bu nedenle dermoid kist denilmesinin yanında matür kistik teratom da denir. “Matür” kansere yol açmayan anlamında kullanılır. Ancak bazı durumlarda riskli olabilir. Özellikle kistin büyümesi tanının geç konulması bu tür riskleri artırır, bazı komplikasyonlara neden olabilir.

Kistin Burulması (Torsiyon)

Dermoid kistler 20 santimetreye kadar büyüyebilen, içi dolu ve ağır kistlerdir. Kistin ağır ve büyük olması torsiyon riskini artırır. Torsiyon kistin kendi etrafında dönmesi anlamına gelir. Torsiyon sonucunda yumurtalık düzgün beslenemez ve durum devam ederse alınması gerekebilir. Bu durum yumurtalıkların alınması ile sonuçlanabilecek ciddi bir risktir.

Kistin Yırtılması (Rüptür)

Dermoid kist, bir çeşit kese içerisindeki çeşitli organlardan oluşur. Kesenin yırtılması ciddi sonuçlar doğurabilir. Aslında yırtılma oranı oldukça düşüktür. Ancak bazı durumlarda kendiliğinden ya da ameliyat sırasında yırtılabilmektedir. Bu durumda batına dolan sıvı karın zarı iltihaplanmasına yol açabilir. Ameliyat sırasında kistin yırtılması riskine karşı, bazı, torba benzeri, araçlar kullanılır. Bu sayede yırtılsa dahi iltihaplanma riski giderilmiş olur.

Kist patlaması belirtileri kendisini bulantı şiddetli batın ağrısı, mide bulantısı olarak gösterecektir.

Rüptür ve torsiyon riskleri dışında hastanın genel hayat kalitesini de etkileyebilir. Büyüyen bir kist çevre dokulara baskı yaparak ağrılara neden olabilir.

Dermoid Kist ve Gebelik

Gebelik döneminde, matür dermoid teratom riski artar. Aslında hamilelikte dermoid kistin kendi başına olumsuz bir etkisi bulunmaz ancak torsiyon ve rüptür riski kesinlikle göz ardı edilmemelidir.

Çoğu dermoid kist vakası gebelikte ultrasonografi sırasında teşhis edilir. Teşhisinden sonra gebelik dönemi boyunca uygun aralıklarla takibi yapılmalıdır. Kistin yırtılması veya burulması sonucunda ciddi komplikasyonlar oluşabilir ve bu durum bebeğe de zarar verebilir. Diğer yandan dermoid kist, gebe kalmayı etkilemez.

Dermoid Kist Ameliyatı Nasıl Yapılır? Dermoid Kistlerin Ameliyatı Hakkında Merak Edilenler – Profesör Doktor Gamze Sinem Yücel (Video)

Dermoid Kist Tedavisi

Dermoid kistin tercih edilen tek tedavi yöntemi, cerrahidir. Kadındaki kist, 60 milimetreden fazlaysa cerrahi tedavi düşünülür. Kistin boyutu arttıkça yapacağı baskı, yırtılma torsiyon riski de artar. Normal şartlarda iyi huylu ve zararsız olan kistler, büyümeleriyle ciddi sonuçlara yol açabilir.

Dermoid kist tedavisinde laparoskopik cerrahi kullanılır. Laparoskopik işlemde hasta genel anestezi altındadır. Acı hissetmez. Yalnızca cerrahi araçların girebileceği büyüklükte, birkaç milimetrelik kesiler açılır. Tüm ameliyat, bir monitörden izlenmektedir.

Laparoskopik dermoid kist ameliyatında amaç, kistin büyüyüp çevre dokulara zarar vermesinden önce -özellikle yumurtalıklara- bölgeden uzaklaştırılmasıdır. Bu işlem sırasında kistin kesesinin patlama ihtimaline karşı koruyucu araçlar kullanılır. Böylece dış ortamdan yalıtılan kist patlasa dahi karın içinde herhangi bir sıkıntıya yol açmaz. Diğer yandan işlem sonrası karın içi yıkanabilir. Hasta işlemden birkaç gün sonra gündelik hayatına dönebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Dermoid kist patlarsa ne olur?

Dermoid kist, yeterince büyümüş ise, dış travmalar ile ya da ameliyatlar sırasında patlayabilir. Patlarsa, karın zarı iltihabı denilen bir duruma sebep olur. Patlayan kistin sıvısı batına dolar ve ciddi ağrılar ile birlikte ağrıya neden olur. Böyle bir durumda acilen müdahale edilmesi gerekir. Ameliyatlarda bu durumun önüne geçmek için çeşitli araçlar kullanılır.

Dermoid kisti hamileliğe engel mi?

Dermoid kist normal şartlar altında hamileliğe engel olmaz. Ancak kistin kendi etrafında dönüp yumurtalığın beslenmesini ve yaşamasını engellediği durumlarda yumurtalıklar etkilenir. Bu nedenle hamilelik öncesi ve sırasında düzenli jinekolojik muayene önerilir.

Dermoid kist kilo aldırır mı?

Kilo alımı, çoğunlukla hormonal bir durumdur. Kistin büyümesi sonucu bazen karın şişliği görülebilir ancak dermoid kist kilo aldırmaz.

Dermoid kist ameliyatsız tedavi edilir mi?

Dermoid kist tedavisi yalnızca cerrahi yöntemler kullanılarak yapılır. Ameliyat ışında başka bir tedavi seçeneği yoktur. Ameliyatlar, laparoskopik yöntemle kısa sürede yapılır ve hasta birkaç gün içerisinde günlük yaşantısına dönebilir.

Dermoid kist tehlikeli midir?

Dermoid kist çoğu durumda tehlikeli değildir. Ancak, kistin fazla büyümesi torsiyon ya da rüptür gibi durumlarda tehlikeli hale gelebilir. Kistin kendi etrafında dönmesi yumurtalıklara zarar verirken; rüptür durumunda karın zarı iltihabı söz konusudur. Her iki durum da acil müdahale gerektirir.

Dermoid kist ağrı yapar mı?

Dermoid kist bazı durumlarda oluşturduğu baskı nedeniyle ağrılara neden olabilir. Büyüdüğünde çoğunlukla karında şişlik ve ağrıya neden olur. Ancak dermoid kist vakalarında genellikle bir belirti olmaz. Ağrı oluşması için kistin yeterince büyük olması beklenir.

Dermoid kist adet düzensizliği yapar mı?

Dermoid kistler diğer over kistleri gibi âdet düzensizliği yapabilir. Ancak çoğu zaman belirti göstermez ve âdet gecikmesi her zaman rastlanan bir durum değildir.

Dermoid kist alınmazsa ne olur?

Dermoid kistler çoğunlukla kansere neden olmaz ve zararsızdır. Ancak yeterince büyümüş bir kist, bazı komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle genelde 6 cm’den büyük bir dermoid kist cerrahi yöntemlerle alınmalıdır. Aksi halde Dermoid kist alınmazsa acil durumlar gelişebilir ya da yumurtalıklar alınmak zorunda kalınabilir.

Dermoid kist ameliyatında yumurtalık alınır mı?

Dermoid kist ameliyatında yumurtalıkların alınması her zaman için gerekmez. Ancak yumurtalığın zarar gördüğü, burulma gibi durumlarda yumurtalıklar alınabilir. Torsiyon durumunda yumurtalıklar düzgün beslenemez ve bir anlamda kangren olurlar.

Dermoid kist bebeğe zarar verir mi?

Dermoid kist, yumurtalıklarda yarattığı problemler nedeni ile doğurganlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle belirti göstermeyen dermoid kistlerin düzenli jinekolojik muayene ile teşhis edilmesi gerekir.

Dermoid kist kansere dönüşür mü?

Dermoid kistlerin %98’lik bir kısmı matür yani iyi huylu tümörlerdir ve kansere neden olmazlar. Ancak nadiren de olsa özellikle 40 yaş üzeri kadınlarda kansere neden olabilen türleri olduğu bilinmektedir.

Dermoid kist ne kadar sürede iyileşir?

Dermoid kist tedavisi, günümüzde laparoskopik cerrahi yöntemler ile yapılmaktadır. Bu yöntemde hastanın günlük rutinine dönmesi yalnızca birkaç gün sürecektir. Uygun bir tedavi yöntemi teşhis zamanı ile dermoid kist bir haftadan kısa bir sürede gün içerisinde iyileşebilir.

Dermoid kist ölümcül mü?

Dermoid kist büyük oranda zararsızdır. Ancak kistin büyümüş olması, nadiren de olsa kansere dönüşebilecek türlerinin olması veya kistin yırtılma ya da burulması gibi durumlar ciddi riskler oluşturabilir. Tedavisi oldukça basittir.

Dermoid kist tekrarlar mı?

Aslında dermoid kistlerin tekrarlamaması beklenir. Ancak teratomlar bazı durumlarda her iki yumurtalıkta da oluşabilir. Bu durumun gözden kaçtığı bazı vakalarda diğer yumurtalıktaki kist kendisini gösterebilir ve bu bir anlamda tekrarlama olarak sayılabilir.